آموزش خودمراقبتی به کودکان
غزل لطفي
كودكان نيازمند مراقبت كامل روحي و جسمي والدين هستند و آموزش خودمراقبتي از اولين و مهم‌ترين امور حمايتي است كه بهتر است در سن دو سالگي شروع شود. بايد توجه داشت كه آموزش‌هاي خودمراقبتي بايد متناسب با سن و درك كودكان باشد و نيازمند مشورت والدين با مشاوران و متخصصان است. مهم‌ترين آموزش عملي در سنين اوليه كه معمولا در دوسالگي بايد به آن پرداخت، رعايت اين موضوع است كه در زمان تعويض پوشاك، كودك را به محلي ببريم كه در معرض ديد ديگران نباشد و بياموزد كه اندام‌هاي خصوصي را كسي حق ندارد ببيند. يكي از ساده‌ترين قدم‌ها، آشنايي و شناخت آناتومي جنسي بدن به كودك است كه مي‌تواند به بسياري از سوالات كودكان پاسخ دهد. نكته ديگري كه بايد مورد توجه قرار بگيرد؛ كودكان خودشان كنجكاو هستند و سوالات بسياري دارند، نبايد سوالات آنها را بي‌پاسخ بگذاريم و حتما بنا به سن كودك توضيحات مناسبي را به او ارايه دهيم. اگر آموزش‌هاي خودمراقبتي و شناختي از سنين كم شروع شود، والدين در سن بلوغ فرزند خود دچار چالش نخواهند شد و مجبور نيستند به يك‌باره و گاهي با دلهره به جهت عدم آگاهي از نوع بيان و آموزش به اين مقوله بپردازند. آموزش مواردي مانند تفاوت تماس و لمس مناسب از نامطلوب توسط ديگران (خانواده، دوستان، فاميل يا غريبه‌ها) كه شامل بغل كردن، بوسيدن و… و بدون اجازه و رضايت كودك باشد، از اولين و مهم‌ترين آموزش‌هاست.
«نه» گفتن از مهارت‌هاي مهمي است كه بايد كودكان بياموزند و در مواقع لازم از آن استفاده كنند تا بتوانند از خود محافظت كنند. به كودك خود ياد بدهيد از نه گفتن نترسد و خجالت نكشد.
امروزه كودكان در خردسالي (معمولا ۶ تا ۸ سالگي) استفاده از ابزار‌هاي هوشمند را شروع مي‌كنند و بايد در مورد بازي‌هاي مناسب سن خود اطلاعات كافي داشته باشند و بدون بيان تحكم‌آميز و با صحبت و قانع‌كردن كودكان و همچنين توصيف خطرات احتمالي (با در نظر گرفتن سن كودك) از آنها خواسته شود از بازي‌هاي مناسب استفاده كنند و نظارت پوياي والدين نيز لازم است.
ورود كودكان به دنياي مجازي از مواردي است كه هم بسيار جاذبه دارد و هم خطر، مادر و پدر با اطلاعات به‌روز و كافي، همراه فرزند خود مي‌توانند حضور او در دنياي مجازي را كم‌خطر كنند. نياز به اعتماد متقابل بين كودك و والدين ضروري است تا در زمان مواجهه با مخاطرات دنياي مجازي، اولين فردي را كه در جريان مي‌گذارند والدين‌شان باشد.
آغاز سن بلوغ يكي از چالش‌برانگيزترين برهه‌هاي سني كودكان است. با در نظر گرفتن تغييرات ناگهاني هورموني و تغيير ساختار جسمي و روحي، اوليا بايد به آموزش‌هاي متناسب با اين سن بپردازند تا فرزندشان با آرامش پا به سنين بالغ شدن بگذارد.
برقراري ارتباط صميمي با فرزند و صحبت درباره روابط جنسي و پاسخ دادن به سوالات او باعث مي‌شود از خطرات ناشي از تعرض چه در فضاي مجازي و چه در محيط حقيقي مصون بماند.
منبع: روزنامه اعتماد 28 شهریور 1400 خورشیدی