داوری: گزینه‌ای ضعیف به‌عنوان وزیر پیامدهای منفی‌اش بیش از بلاتکلیفی فعلی خواهد بود
پس از عدم رأی اعتماد نمایندگان مجلس، طلسم بی وزیری آموزش‌وپرورش نشکست
دولت در معرفی وزیر آموزش‌وپرورش دوباره تجدید شد
گروه اجتماعی
شهریورماه وقتی کابینه دولت سیزدهم بارأی بالای نمایندگان از خانه ملت راهی پاستور شد، «باغگلی» گزینه پیشنهادی وزارت آموزش و پرورش تنها بازمانده فهرست وزرای پیشنهادی دولت بود که نتوانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد و حالا مسعود فیاضی نیز با کسب ۱۱۵ رأی موافق، ۱۴۰ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۶۰ رأی مأخوذه، به سرنوشت باغگلی دچار شده و به‌این‌ترتیب، طلسم بی وزیر ماندن وزارت آموزش‌وپرورش بازهم شکسته نشد.
فیاضی، گزینه پیشنهادی برای تصدی وزارت آموزش‌وپرورش، روز گذشته زیر ذره‌بین نمایندگان رفت تا صلاحیت او برای تکیه‌بر کرسی مهم وزارت موردبحث و بررسی قرار بگیرد و مخالفان و موافقان هریک دیدگاه خود را مطرح کردند. جلسه رأی اعتماد به وزیر پیشنهادی با حضور رئیس‌جمهور در مجلس شورای اسلامی برگزار شد و سید ابراهیم رئیسی، در اظهارات خود، به برخی انتقادات در خصوص خویشاوندی فیاضی با برخی مسئولان این‌گونه پاسخ گفت که توصیه افراد به‌هیچ‌عنوان تأثیرگذار نیست و آنچه مهم بوده این است که افراد شایستگی‌های لازم را داشته باشند.
رئیس دولت سپس به فرآیند معرفی وزیر پیشنهادی آموزش‌وپرورش اشاره کرد که محور انتخاب، شایستگی است و رفاقت، قرابت و فشار آوردن رسانه‌ای هم موجب معرفی فردی نمی‌شود: «برای انتخاب وزیر آموزش‌وپرورش کار گروهی انجام شد و با بیش از ۲۰ نفر مصاحبه کردند. فسادستیزی، داشتن روحیه انقلابی، کارآمدی و روحیه تحول از شرایط همه وزرا است؛ با بررسی‌های انجام‌شده در کارگروه‌ها مشخص شد فیاضی از کسانی است که از جایگاه قابل‌قبول و ممتازی برخوردار است. من چند بار با او مصاحبه کردم. دوستان مورد اعتماد هم با او مصاحبه داشتند.»
رئیسی در بیان ویژگی‌ها و امتیازات وزیر پیشنهادی آموزش‌وپرورش مطرح کرد که فیاضی مدرسه و نظام تعلیم و تربیت را می‌شناسد، محتوای درسی را می‌شناسد و فرآیند تولید محتوا را می‌داند و با بسته‌های آموزشی آشنایی دارد و در این زمینه خودش نیز مباشرت داشته است. فیاضی علاوه بر شناخت نسبت به آموزش‌وپرورش و داشتن برنامه، تحول‌گراست ؛ روحیه تحولی بسیار مهم است وگرنه همین وضع موجود رقم می‌خورد که هم معلمان گلایه‌مند هستند و هم‌خانواده‌های دانش‌آموزان.
مخالفان و موافقان چه گفتند؟
اما ارائه ویژگی‌های فیاضی از زبان رئیس دولت نتوانست، در نظر مخالفان تغییری ایجاد کند. محمد وحیدی از عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی مخالفت خود را با این عبارت ابراز داشت: «بیش از ۲۰ ابهام نسبت به فیاضی وجود دارد. با کلی‌گویی نمی‌توان کشور را اداره کرد، کمبود نیروی انسانی، نظام رتبه‌بندی معلمان و وضعیت صندوق ذخیره فرهنگیان ازجمله مطالبی است که وزیر پیشنهادی باید در خصوص آن‌ها برنامه داشته باشد. اداره آموزش‌وپرورش که یک سازمان بزرگ است به فرد متخصص نیاز دارد.»
ادله حجت‌الاسلام محمدباقری، نماینده مردم بناب در عدم پذیرش گزینه پیشنهادی دولت این بود که فیاضی حتی یک روز هم مدیریت یک مدرسه را برعهده نداشته و حتی سابقه مدیرکلی هم ندارد چگونه می‌تواند وزیر آموزش‌وپرورش باشد: «امروز بعد از ۴۰ سال از انقلاب چگونه از بین یک‌میلیون فرهنگی یک وزیر پیدا نمی‌شود؟ آقای فیاضی حتی یک روز هم مدیر یک مدرسه نبوده است حتی سابقه مدیرکلی هم ندارد. آیا با انتخاب ایشان جامعه فرهنگی از ما دلسرد نمی‌شود؟ این امر نوعی توهین و دهن‌کجی به آموزش‌وپرورش است.»
واقعیت این است که فیاضی طی یک هفته گذشته با حرف‌وحدیث‌ها و مخالفت‌های فراوانی روبه‌رو شده بود و مخالفان نتوانستند از پاسخ‌های گزینه پیشنهادی وزارت، پاسخ قانع‌کننده‌ای دریافت کنند، اما در سوی دیگر، موافقان قرار داشتند. ازجمله عباس گودرزی، نماینده بروجرد در مجلس شورای اسلامی که در خصوص عدم سابقه فیاضی در وزارت آموزش‌وپرورش اظهار کرد: «فیاضی در بدنه آموزش‌وپرورش نبود اما در این دستگاه مأمور به خدمت بوده، او فردی مؤمن و معتقد و آشنا و متعهد به وظایفش است و معتقد به عدل و عدالت و مقابله با ظلم بوده، فیاضی ذهن فعالی دارد و برای مشکلات راه‌حل دارد. امروز مشکلات آموزش‌وپرورش سیاست پژوهی است فیاضی ذهن برنامه‌ریز دارد.»
حجت‌الاسلام موسی غضنفرآبادی، نماینده مردم بم نیز عقیده‌اش را در دفاع از گزینه پیشنهادی به این شکل مطرح کرد که «ایشان می‌تواند یک مدیر اگرچه ناشناخته ولی تحول‌آفرین باشد، وزیر آموزش‌وپرورش باید شخصی باشد که به اهمیت آموزش‌وپرورش باور قلبی داشته باشد که در ایشان به‌خوبی قابل‌مشاهده است. رهبری معظم انقلاب بارها نسبت به، به‌کارگیری جوانان انقلابی و جهادی تأکید داشتند اکنون نیز فردی جوان، جهادی و متدین به‌عنوان وزیر پیشنهادی معرفی‌شده است.»
برخی از موافقان دغدغه گزینه پیشنهادی را ارتقا و تحول در آموزش‌وپرورش می‌دانستند. سخنی که مسعود فیاضی روز گذشته در دفاع از برنامه‌های پیشنهادی خود درصحنه علنی مجلس بر آن تأکید کرد: «وزارت آموزش‌وپرورش محوری‌ترین وزارتخانه در کشور است و باید در مسیر تحول کشور نقشی بزرگ ایفا کند زیرا این دستگاه یک دستگاه آدم سازی برای دیگر دستگاه‌ها و جایگاه‌های کشور است.» این تحول منهای معلم امکان تحقق ندارد و ازاین‌رو، فیاضی تصریح کرد: «در ابتدای انقلاب اسلامی از معلمان در جایگاه‌های گوناگون استفاده می‌کردند که این نشان می‌دهد جایگاه معلم والاست، سؤالی که مطرح می‌شود این است که اگر دستگاهی دارای این جایگاه باشد، قلب رآکتور آن کجاست؟ پاسخ آن بدین گونه است که قلب رآکتور، معلم و جایگاه آن است، اما اگر معلم درگیر معیشت خود باشد دیگر نمی‌توان از آن انتظار داشت تا نسلی نخبه پرور تربیت کند.»
این گزینه پیشنهادی که بعد از بیان استدلال‌های مخالفان و موافقان از اولویت‌های خود برای این وزارتخانه سخن می‌گفت، به مواردی همچون بودجه آموزش‌وپرورش و رتبه‌بندی معلمان هم اشاره کرد: «بودجه ۱۳ و چهاردهم درصد بود که متأسفانه در سالیان گذشته هشت و هشت‌دهم درصد تقلیل پیدا کرده است که با کاهش بودجه آموزش‌وپرورش دیگر نمی‌توان از آن انتظار تحول خواست زیرا در هیچ کجای دنیا با مسائل آموزشی و پرورشی شوخی نمی‌شود. اگر بودجه آموزش‌وپرورش کاهش نیافته بود، تا کانون رتبه‌بندی معلمان اجرایی می‌شد
نه اینکه اکنون بعد از گذشت چند سال برای اجرا کردن آن با کمبود بودجه مواجه شویم باید این موضوع را دریابیم که رتبه‌بندی معلمان بسیار مهم است زیرا در سال‌های 90، 92 و 95 بر آن تأکید شده بود اما متأسفانه تاکنون به مرحله اجرا نرسیده است. جایگاه معلم آن‌قدر مهم و والاست که باید برای این جایگاه فرهنگ‌سازی‌های لازم صورت بگیرد و نباید فقط به بحث بودجه در این حوزه اهمیت داد. وزارت آموزش‌وپرورش تنها بخشی از دولت است که فیش حقوقی معلم از کارگزینی آن کمتر است. چرا باید دانشگاه فرهنگیان یک دانشگاه دست چندم در کشور باشد چرا باید از ۸۰ هزار دانشجو فقط ۵۰۰ نفر آن عضو هیئت‌علمی باشند. اگر بخواهیم وزارت آموزش‌وپرورش ارتقا یابد باید توجه ویژه‌ای به دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی شود.»
فرصت یک‌هفته‌ای رئیس‌جمهور برای معرفی وزیر آموزش‌وپرورش
درهرحال، فیاضی نیز به سرنوشت باغگلی دچار شد و در کسب رأی اعتماد از مجلس شورای اسلامی ناکام ماند و طبق اظهارات سید نظام‌الدین موسوی- سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس و مطابق با تفسیر شورای نگهبان، «پس‌ازآنکه گزینه پیشنهادی دولت برای وزارتخانه‌ای از مجلس رأی اعتماد نمی‌گیرد، رئیس‌جمهور می‌تواند یک سرپرست را برای آن وزارتخانه به مدت سه ماه انتخاب کند. مطابق با قانون، سه ماه فرصت برای معرفی وزیر فقط یک‌بار است و ازآنجایی‌که ۸۳ روز است که وزارت آموزش‌وپرورش با سرپرست اداره می‌شود، از آن زمان قبلی حدود ۷ روز باقی‌مانده بنابراین باید رئیس‌جمهور در اولین فرصت نسبت به معرفی گزینه بعدی وزارت آموزش‌وپرورش اقدام کند. روال‌های دیگری هم مطابق با قانون اساسی وجود دارد مبنی بر اینکه بعضا رؤسای جمهور از مقام معظم رهبری برای مدت بیشتری اذن می‌گیرند که مصلحت‌اندیشی دراین‌باره را شخص رئیس‌جمهور تشخیص می‌دهد.»
سحر بیات- عضو هیئت مؤسس مجمع متخصصین و نخبگان ایران و دبیر دفتر تعلیم و تربیت، امیدوار است که رئیس‌جمهور ظرف یک هفته، گزینه دیگری را معرفی کند و دراین‌باره به «رسالت» می‌گوید: «اگر روند معرفی طولانی شده و از قوانین خاصی استفاده شود، مدیران ناکارآمدی که 8 سال است در وزارتخانه حضور دارند، به حیات کاری خود ادامه می‌دهند و طرح‌ها و برنامه‌های ناتمامشان را طی دو سه هفته، براساس منافعی که دارند به سرانجام می‌رسانند و همچنان مدیران و معلمان و مدارس بلاتکلیف خواهند ماند و این وضعیت، آسیب‌رسان است. به همین علت ما امیدواریم که رئیس‌جمهور ظرف یک هفته فرد دیگری را معرفی کند تا کار نهایی شود.»
دغدغه مجلس، انتخاب وزیری توانمند است
محمد داوری- سخنگوی سازمان معلمان هم اگرچه معتقد است که وقتی وزارتخانه آموزش‌وپرورش صاحب وزیر نباشد و با سرپرست اداره شود، آسیب‌پذیر خواهد بود اما از دید مثبت نیز به این مسئله می‌نگرد و به «رسالت»: می‌گوید: «وجه مثبت موضوع را هم باید دید؛ از این نظر که دغدغه مجلس، انتخاب وزیری توانمند است و به همین دلیل دو گزینه پیشنهادی رئیس‌جمهور برای وزارت آموزش‌وپرورش از کسب رأی اعتماد بازماندند. اگرچه اداره این وزارتخانه عریض و طویل با سرپرست نوعی بلاتکلیفی است، ولی اگر گزینه‌ای ضعیف به‌عنوان وزیر رأی بیاورد، پیامدهای منفی‌اش بیش از بلاتکلیفی فعلی خواهد بود. فیاضی و باغگلی تناسبی با این جایگاه نداشتند و پیام مجلس مبنی بر عدم رأی اعتماد به این دو گزینه را پیام مثبتی تلقی می‌کنم و به نظر می‌رسد این پیام با مطالبات خانواده‌ها، فرهنگیان و دانش آموزان همسویی دارد، یعنی تقاضای وزارت فردی که توانمند باشد و ما امیدواریم گزینه بعدی، موردتوافق بدنه فرهنگیان و موردحمایت مجلس باشد تا بتواند این وزارتخانه مهم و پرمسئله را مدیریت کند.»
فیاضی، گزینه پیشنهادی برای تصدی وزارت آموزش‌وپرورش، روز گذشته زیر ذره‌بین نمایندگان رفت تا صلاحیت او برای تکیه‌بر کرسی مهم وزارت موردبحث و بررسی قرار بگیرد و مخالفان و موافقان هریک دیدگاه خود را مطرح کردند. جلسه رأی اعتماد به وزیر پیشنهادی با حضور رئیس‌جمهور در مجلس شورای اسلامی برگزار شد و سید ابراهیم رئیسی، در اظهارات خود، به برخی انتقادات در خصوص خویشاوندی فیاضی با برخی مسئولان این‌گونه پاسخ گفت که توصیه افراد به‌هیچ‌عنوان تأثیرگذار نیست و آنچه مهم بوده این است که افراد شایستگی‌های لازم را داشته باشند.
رئیس دولت سپس به فرآیند معرفی وزیر پیشنهادی آموزش‌وپرورش اشاره کرد که محور انتخاب، شایستگی است و رفاقت، قرابت و فشار آوردن رسانه‌ای هم موجب معرفی فردی نمی‌شود: «برای انتخاب وزیر آموزش‌وپرورش کار گروهی انجام شد و با بیش از ۲۰ نفر مصاحبه کردند. فسادستیزی، داشتن روحیه انقلابی، کارآمدی و روحیه تحول از شرایط همه وزرا است؛ با بررسی‌های انجام‌شده در کارگروه‌ها مشخص شد فیاضی از کسانی است که از جایگاه قابل‌قبول و ممتازی برخوردار است. من چند بار با او مصاحبه کردم. دوستان مورد اعتماد هم با او مصاحبه داشتند.»
رئیسی در بیان ویژگی‌ها و امتیازات وزیر پیشنهادی آموزش‌وپرورش مطرح کرد که فیاضی مدرسه و نظام تعلیم و تربیت را می‌شناسد، محتوای درسی را می‌شناسد و فرآیند تولید محتوا را می‌داند و با بسته‌های آموزشی آشنایی دارد و در این زمینه خودش نیز مباشرت داشته است. فیاضی علاوه بر شناخت نسبت به آموزش‌وپرورش و داشتن برنامه، تحول‌گراست ؛ روحیه تحولی بسیار مهم است وگرنه همین وضع موجود رقم می‌خورد که هم معلمان گلایه‌مند هستند و هم‌خانواده‌های دانش‌آموزان.
مخالفان و موافقان چه گفتند؟
اما ارائه ویژگی‌های فیاضی از زبان رئیس دولت نتوانست، در نظر مخالفان تغییری ایجاد کند. محمد وحیدی از عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی مخالفت خود را با این عبارت ابراز داشت: «بیش از ۲۰ ابهام نسبت به فیاضی وجود دارد. با کلی‌گویی نمی‌توان کشور را اداره کرد، کمبود نیروی انسانی، نظام رتبه‌بندی معلمان و وضعیت صندوق ذخیره فرهنگیان ازجمله مطالبی است که وزیر پیشنهادی باید در خصوص آن‌ها برنامه داشته باشد. اداره آموزش‌وپرورش که یک سازمان بزرگ است به فرد متخصص نیاز دارد.»
ادله حجت‌الاسلام محمدباقری، نماینده مردم بناب در عدم پذیرش گزینه پیشنهادی دولت این بود که فیاضی حتی یک روز هم مدیریت یک مدرسه را برعهده نداشته و حتی سابقه مدیرکلی هم ندارد چگونه می‌تواند وزیر آموزش‌وپرورش باشد: «امروز بعد از ۴۰ سال از انقلاب چگونه از بین یک‌میلیون فرهنگی یک وزیر پیدا نمی‌شود؟ آقای فیاضی حتی یک روز هم مدیر یک مدرسه نبوده است حتی سابقه مدیرکلی هم ندارد. آیا با انتخاب ایشان جامعه فرهنگی از ما دلسرد نمی‌شود؟ این امر نوعی توهین و دهن‌کجی به آموزش‌وپرورش است.»
واقعیت این است که فیاضی طی یک هفته گذشته با حرف‌وحدیث‌ها و مخالفت‌های فراوانی روبه‌رو شده بود و مخالفان نتوانستند از پاسخ‌های گزینه پیشنهادی وزارت، پاسخ قانع‌کننده‌ای دریافت کنند، اما در سوی دیگر، موافقان قرار داشتند. ازجمله عباس گودرزی، نماینده بروجرد در مجلس شورای اسلامی که در خصوص عدم سابقه فیاضی در وزارت آموزش‌وپرورش اظهار کرد: «فیاضی در بدنه آموزش‌وپرورش نبود اما در این دستگاه مأمور به خدمت بوده، او فردی مؤمن و معتقد و آشنا و متعهد به وظایفش است و معتقد به عدل و عدالت و مقابله با ظلم بوده، فیاضی ذهن فعالی دارد و برای مشکلات راه‌حل دارد. امروز مشکلات آموزش‌وپرورش سیاست پژوهی است فیاضی ذهن برنامه‌ریز دارد.»
حجت‌الاسلام موسی غضنفرآبادی، نماینده مردم بم نیز عقیده‌اش را در دفاع از گزینه پیشنهادی به این شکل مطرح کرد که «ایشان می‌تواند یک مدیر اگرچه ناشناخته ولی تحول‌آفرین باشد، وزیر آموزش‌وپرورش باید شخصی باشد که به اهمیت آموزش‌وپرورش باور قلبی داشته باشد که در ایشان به‌خوبی قابل‌مشاهده است. رهبری معظم انقلاب بارها نسبت به، به‌کارگیری جوانان انقلابی و جهادی تأکید داشتند اکنون نیز فردی جوان، جهادی و متدین به‌عنوان وزیر پیشنهادی معرفی‌شده است.»
برخی از موافقان دغدغه گزینه پیشنهادی را ارتقا و تحول در آموزش‌وپرورش می‌دانستند. سخنی که مسعود فیاضی روز گذشته در دفاع از برنامه‌های پیشنهادی خود درصحنه علنی مجلس بر آن تأکید کرد: «وزارت آموزش‌وپرورش محوری‌ترین وزارتخانه در کشور است و باید در مسیر تحول کشور نقشی بزرگ ایفا کند زیرا این دستگاه یک دستگاه آدم سازی برای دیگر دستگاه‌ها و جایگاه‌های کشور است.» این تحول منهای معلم امکان تحقق ندارد و ازاین‌رو، فیاضی تصریح کرد: «در ابتدای انقلاب اسلامی از معلمان در جایگاه‌های گوناگون استفاده می‌کردند که این نشان می‌دهد جایگاه معلم والاست، سؤالی که مطرح می‌شود این است که اگر دستگاهی دارای این جایگاه باشد، قلب رآکتور آن کجاست؟ پاسخ آن بدین گونه است که قلب رآکتور، معلم و جایگاه آن است، اما اگر معلم درگیر معیشت خود باشد دیگر نمی‌توان از آن انتظار داشت تا نسلی نخبه پرور تربیت کند.»
این گزینه پیشنهادی که بعد از بیان استدلال‌های مخالفان و موافقان از اولویت‌های خود برای این وزارتخانه سخن می‌گفت، به مواردی همچون بودجه آموزش‌وپرورش و رتبه‌بندی معلمان هم اشاره کرد: «بودجه ۱۳ و چهاردهم درصد بود که متأسفانه در سالیان گذشته هشت و هشت‌دهم درصد تقلیل پیدا کرده است که با کاهش بودجه آموزش‌وپرورش دیگر نمی‌توان از آن انتظار تحول خواست زیرا در هیچ کجای دنیا با مسائل آموزشی و پرورشی شوخی نمی‌شود. اگر بودجه آموزش‌وپرورش کاهش نیافته بود، تا کانون رتبه‌بندی معلمان اجرایی می‌شد
نه اینکه اکنون بعد از گذشت چند سال برای اجرا کردن آن با کمبود بودجه مواجه شویم باید این موضوع را دریابیم که رتبه‌بندی معلمان بسیار مهم است زیرا در سال‌های 90، 92 و 95 بر آن تأکید شده بود اما متأسفانه تاکنون به مرحله اجرا نرسیده است. جایگاه معلم آن‌قدر مهم و والاست که باید برای این جایگاه فرهنگ‌سازی‌های لازم صورت بگیرد و نباید فقط به بحث بودجه در این حوزه اهمیت داد. وزارت آموزش‌وپرورش تنها بخشی از دولت است که فیش حقوقی معلم از کارگزینی آن کمتر است. چرا باید دانشگاه فرهنگیان یک دانشگاه دست چندم در کشور باشد چرا باید از ۸۰ هزار دانشجو فقط ۵۰۰ نفر آن عضو هیئت‌علمی باشند. اگر بخواهیم وزارت آموزش‌وپرورش ارتقا یابد باید توجه ویژه‌ای به دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی شود.»
فرصت یک‌هفته‌ای رئیس‌جمهور برای معرفی وزیر آموزش‌وپرورش
درهرحال، فیاضی نیز به سرنوشت باغگلی دچار شد و در کسب رأی اعتماد از مجلس شورای اسلامی ناکام ماند و طبق اظهارات سید نظام‌الدین موسوی- سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس و مطابق با تفسیر شورای نگهبان، «پس‌ازآنکه گزینه پیشنهادی دولت برای وزارتخانه‌ای از مجلس رأی اعتماد نمی‌گیرد، رئیس‌جمهور می‌تواند یک سرپرست را برای آن وزارتخانه به مدت سه ماه انتخاب کند. مطابق با قانون، سه ماه فرصت برای معرفی وزیر فقط یک‌بار است و ازآنجایی‌که ۸۳ روز است که وزارت آموزش‌وپرورش با سرپرست اداره می‌شود، از آن زمان قبلی حدود ۷ روز باقی‌مانده بنابراین باید رئیس‌جمهور در اولین فرصت نسبت به معرفی گزینه بعدی وزارت آموزش‌وپرورش اقدام کند. روال‌های دیگری هم مطابق با قانون اساسی وجود دارد مبنی بر اینکه بعضا رؤسای جمهور از مقام معظم رهبری برای مدت بیشتری اذن می‌گیرند که مصلحت‌اندیشی دراین‌باره را شخص رئیس‌جمهور تشخیص می‌دهد.»
سحر بیات- عضو هیئت مؤسس مجمع متخصصین و نخبگان ایران و دبیر دفتر تعلیم و تربیت، امیدوار است که رئیس‌جمهور ظرف یک هفته، گزینه دیگری را معرفی کند و دراین‌باره به «رسالت» می‌گوید: «اگر روند معرفی طولانی شده و از قوانین خاصی استفاده شود، مدیران ناکارآمدی که 8 سال است در وزارتخانه حضور دارند، به حیات کاری خود ادامه می‌دهند و طرح‌ها و برنامه‌های ناتمامشان را طی دو سه هفته، براساس منافعی که دارند به سرانجام می‌رسانند و همچنان مدیران و معلمان و مدارس بلاتکلیف خواهند ماند و این وضعیت، آسیب‌رسان است. به همین علت ما امیدواریم که رئیس‌جمهور ظرف یک هفته فرد دیگری را معرفی کند تا کار نهایی شود.»
دغدغه مجلس، انتخاب وزیری توانمند است
محمد داوری- سخنگوی سازمان معلمان هم اگرچه معتقد است که وقتی وزارتخانه آموزش‌وپرورش صاحب وزیر نباشد و با سرپرست اداره شود، آسیب‌پذیر خواهد بود اما از دید مثبت نیز به این مسئله می‌نگرد و به «رسالت»: می‌گوید: «وجه مثبت موضوع را هم باید دید؛ از این نظر که دغدغه مجلس، انتخاب وزیری توانمند است و به همین دلیل دو گزینه پیشنهادی رئیس‌جمهور برای وزارت آموزش‌وپرورش از کسب رأی اعتماد بازماندند. اگرچه اداره این وزارتخانه عریض و طویل با سرپرست نوعی بلاتکلیفی است، ولی اگر گزینه‌ای ضعیف به‌عنوان وزیر رأی بیاورد، پیامدهای منفی‌اش بیش از بلاتکلیفی فعلی خواهد بود. فیاضی و باغگلی تناسبی با این جایگاه نداشتند و پیام مجلس مبنی بر عدم رأی اعتماد به این دو گزینه را پیام مثبتی تلقی می‌کنم و به نظر می‌رسد این پیام با مطالبات خانواده‌ها، فرهنگیان و دانش آموزان همسویی دارد، یعنی تقاضای وزارت فردی که توانمند باشد و ما امیدواریم گزینه بعدی، موردتوافق بدنه فرهنگیان و موردحمایت مجلس باشد تا بتواند این وزارتخانه مهم و پرمسئله را مدیریت کند.»
وزیر حتما نباید از بدنه آموزش‌وپرورش باشد
سحر بیات برخلاف محمد داوری، از جهاتی موافق فعالیت فیاضی در کرسی وزارت بوده و در باب ویژگی‌های این گزینه تشریح می‌کند: « فیاضی، نگاه تحول‌خواهانه و رویکردی جهادی داشت و معتقد بودم به همین دلایل، تغییر و تحول خوبی در بحث نیروی انسانی وزارتخانه و حتی سیستم اداری شهرستان‌ها رقم می‌خورد و این مسئله، برای من انگیزه‌ای قوی بود تا فیاضی انتخاب شود، چون افرادی که تجربه اداری ندارند، اهل مماشات و زدوبند نخواهند بود. کسانی که معمولا در سیستم اداری، مدیرکل و معاون بودند، روش‌های اداری زدوبند را به‌خوبی بلدند. اما کسی که از بیرون وارد وزارتخانه می‌شود و درگیر این مسائل نبوده، نیروی انسانی خود را از میان افراد قوی و متخصص انتخاب کرده و در سیستم قرار می‌دهد.»این عضو هیئت مؤسس مجمع متخصصین و نخبگان ایران، انتخاب وزیری متخصص از بدنه نظام تعلیم و تربیت را مهم خوانده و تصریح می‌کند: «فردی که تخصص این کار را دارد می‌تواند در نظام آموزشی موفق ظاهر شود. اما نکته قابل‌توجه این است که ما متأسفانه با چنین ویژگی‌هایی نیز دارای وزیر بوده‌ایم و می‌توان بطحایی و فانی و فرشیدی را به‌عنوان مثال‌های نقض مطرح کرد که از صفرتا صد در آموزش‌وپرورش حضورداشته‌اند و اتفاقا جزء وزرای بسیار ناموفق بوده‌اند. بنابراین باتوجه به تجربه‌ای که ما از وزرای آموزش‌وپرورش داشته‌ایم؛ بیشترین آسیب‌ها را نیز در زمان این افراد متحمل شده‌ایم و درست نیست که بگوییم حتما کسی می‌تواند در این وزارتخانه موفق باشد که از بدنه آموزش‌وپرورش باشد.»
شناخت ابعاد بزرگ وزارتخانه پرمسئله
داوری در بیان علت عدم رأی اعتماد نمایندگان مجلس به مسعود فیاضی و باغگلی و سپس شاخصه‌های یک وزیر خوب، می‌گوید: «مخالفت نمایندگان با این دو گزینه به دلیل نوع برنامه‌هایشان نبوده است، مخالفت‌ها مبتنی بر رزومه و کارنامه است، به این معنا که هر دو گزینه، فاقد کارنامه‌ای بودند که بتوان با اتکا بر آن، به این اطمینان رسید که آن‌ها دارای قدرت لازم برای اداره این مجموعه بزرگ هستند. بی‌تردید فردی که تصدی وزارت آموزش‌وپرورش را به عهده می‌گیرد باید چند شاخصه را دارا باشد که مهم‌ترینش شناخت ابعاد بزرگ این وزارتخانه پرمسئله است. دومین ویژگی آن است که مورد اقبال افکار عمومی فرهنگیان باشد و اگر وزیری با استقبال نسبی این بدنه مواجه نشود و فرد شناخته‌شده، توانمند و مورد اعتماد نباشد، قادر به مدیریت نیست و نمی‌تواند از ظرفیت نیروی انسانی استفاده کند. سومین ویژگی آن است که به تجارب آموزش‌های جهانی موفق آگاه باشد و حداقل بداند که مسیر کارآمدی نظام آموزشی چیست و چهارمین ویژگی آن است که دارای دانش و اطلاعات در حوزه تئوری و نظری باشد و به حوزه علوم تربیتی آشنایی داشته باشد و این چند ویژگی مهم است که هم باغگلی و هم فیاضی فاقد آن بودند و یا دستکم این ویژگی‌ها در آن‌ها کمرنگ بوده است.»
هم‌اینک، دوماه از سال تحصیلی گذشته، اوضاع وزارت آموزش‌وپرورش نابسامان است، بازگشایی مدارس در هاله‌ای از ابهام و مشکل قرار دارد و معضلاتی همچون کمبود نیروی انسانی، کسری بودجه، مطالبات و معوقات و مباحثی نظیر عادلانه سازی نظام پرداخت و رتبه‌بندی به دلیل عدم متولی بلاتکلیف باقی‌مانده و عقب‌ماندگی‌های این وزارتخانه بی وزیر، می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری مصائب تازه باشد.
منبع:روزنامه رسالت 26 آبان 1400 خورشیدی