تحول در نظام آموزشی از کجا و چگونه؟
محمد داوري
نوري به درستي «تحول در نظام آموزشي» و «بازسازي منزلت و كرامت معلم» را در گروي حمايت‌هاي اساسي و اصولي همه اركان كشور دانسته و پيش‌نياز مقدمات دو طرح فوق را اجراي كامل سند تحول بنيادين مطرح كرد. سخنان او، با كمي تغيير در نوع بيان موضوع، تقريبا همان صحبت‌هايي است كه وزراي قبل از ايشان هم متعهد به اجراي آن بودند. اما حالا انتظار مي‌رود وزير دولتي كه با ساير اركان نظام زاويه‌اي ندارد و در مقابل خود موانعي را نمي‌بيند براي تحول مورد نظر اقدام كند تحولي كه با بررسي مواردي كه در موضوع تحول در نظام آموزشوپرورش مي‌توان به منشأ تغيير رويكردهاي نوين آموزشي دست يافت كه در زير به بعضي از آنها اشاره مي‌شود.
– تكيه بر محفوظات و حافظه‌محوري فضاي شكننده و سردي را در مدرسه ايجاد كرده است؛ ممكن است دانش‌آموز در مدرسه كارنامه و رتبه خوبي داشته باشد اما در بيرون از مدرسه در حل بديهي‌ترين مسائل زندگي‌اش و مهارت‌هاي ابتدايي و از جمله رعايت حقوق ديگران ناتوان است. بدتر اينكه در دوران كرونا و ضرورت استفاده از موبايل و تبلت رويكرد همزيستي اجتماعي با همسالان و تمرين كارجمعي به‌شدت ضربه خورده است.
– آموزشوپرورش امروز ما به غير از دوره كرونا مانند 40 سال پيش اداره مي‌شود درحالي‌كه اكنون مولفه‌هاي تاثيرگذار در آموزشوپرورش با آن زمان تفاوت بسياري كرده است و ضرورت دارد تا از فناوري‌هاي نوين در ارايه برنامه‌هاي درسي و ارتقاي كيفيت در امر تعليم و تربيت استفاده كنيم.
– تجارب بين‌المللي وجود دارد و پيشينه بسيار غني را هم در نظام‌هاي آموزشي گذشته كشورمان هم داريم كه بايد از آنها استفاده كنيم تا بتوانيم روش اداره و مديريت آموزشوپرورش را تغيير دهيم و بايد متناسب با شرايط دنيا و براساس نيازها، مهارت‌هاي لازم امروزي به دانش‌آموزان آموزش داده شود. بديهي است كه انتظار نداريم در چند ماه نخست وزارت آقاي نوري، شاهد تحول اساسي در آموزشوپرورش كشور باشيم ولي تا همين الان هم دچار يك تاخير تاريخي در به‌روزرساني نظام آموزشي كشورمان هستيم؛ اين در حالي است كه ديگر كشورهاي جهان و حتي منطقه‌اي، خود را مجهز به سازوكارهاي جديد آموزشي كرده و فرزندان خود را بسيار بهتر و علمي‌تر از ما براي نيل به آينده‌اي درخشان‌تر پرورش مي‌دهند. وقتي مي‌گوييم اصلاح و تحول اساسي به اين مفهوم است كه تحول در نظام آموزشي هر چند مهم و زمانبر است ولي شدني است. شيوه‌هاي امروزين آموزش و پرورش كودكان و نوجوانان در جهان كاملا مشخص و تعريف شده است؛ قرار نيست مسوولان ما چرخ را از نو اختراع كنند. فقط كافي است كمي به تجربه و دستاوردهاي موفق آموزشوپرورش جهان نگاه و همان‌ها را در كشور اجرا كنيم. در بسياري از تحولات اساسي نيازي به فراهم كردن زيرساخت‌هاي آنچناني مانند فضاهاي آموزشي نيست. مثلا كاهش حجم كتاب‌هاي درسي، حذف مطالب غيرضروري از آنها و نيز جايگزيني آموزه‌هاي مهارت‌محور به سرعت مي‌تواند عملياتي شود يا مدرسه‌محوري به عنوان يكي از ضرورت‌ها براي كاهش تمركز در دستور كار بخش‌هاي مختلف قرار گيرد و از همين حالا براي سال تحصيلي آينده تدابير لازم اتخاذ شود.
منبع:روزنامه اعتماد 15 آذر 1400 خورشیدی