تخت‌جمشید بی‌نصیب از سرباز هخامنشی
تخت‌جمشید بی‌نصیب از حضور الواح گلی و سردیس سرباز هخامنشی
تخت‌جمشید که از نخستین آثاری است که در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید و از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت‌شده ایران در میراث جهانی یونسکو است طی سال‌های گذشته با عوامل مختلف جوی و فرسایشی همراه بوده و درعین حال بخش‌های وابسته به آن همواره مورد تعرض سوداگران گنج و آثار باستانی قرار گرفته‌اند. شیوع ویروس کرونا و محدود شدن رفت‌وآمدها نه تنها فعالیت کارگاه‌های مرمتی تخت‌جمشید را محدود کرد بلکه شرایط را برای حضور سوداگران و تخریب آثار بیشتر کرد.
حمید فدایی؛ مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید در گفت‌وگو با ایلنا درباره آخرین وضعیت این میراث باستانی گفت: فعالیت‌های حفاظتی ما در تخت‌جمشید به‌طور مستمر ادامه دارد و اکنون یکی از کارگاه‌های مهم ما حفاظت و مرمت پایه ستون‌های کاخ صد ستون است. طی سال‌های گذشته تعدادی از پایه ستون‌های کاخ آپادانا مرمت و حفاظت شد. شواهد باقیمانده از بسیاری از این کاخ‌ها، همین پایه ستون‌ها و سرستون‌ها و درگاه‌ها هستند که حفاظت و مرمت آنها اهمیت زیادی دارد. کاخ صد ستون، صد پایه ستون منظم و البته فرسوده دارد که طی سال‌های سال، آسیب‌های زیادی به آنها رسیده. طی دهه‌های قبل و پیش از انقلاب مرمت‌هایی صورت گرفته که با روش‌ها و تکنیک‌های قبلی بوده که الان مورد تایید ما نیست. اکنون با روش‌ها و مواد جدید درصدد مرمت و حفاظت از این پایه ستون‌ها هستیم. حدود یک سال گذشته تا امروز، ۱۰ پایه ستون از کاخ صد ستون مرمت شده که حدود ۱۰ درصد از کاخ را دربرمی‌گیرد. درعین حال مرمت کاخ هدیش، مرمت‌های اضطراری که پیش می‌آید و سایر فعالیت‌ها در تخت‌جمشید در جریان است. یکی دیگر از کارگاه‌های مرمت و حفاظتی ما در نقش شاپور ساسانی در نقش رستم است. این نقش در دهه‌های قبل حفاظت شده است. این نقش یکی از مهم‌ترین نقش‌های ساسانی در نقش رستم است که بر سر آرامگاه داریوش بزرگ قرار دارد و از آنجایی که کتیبه مهمی دارد درصدد مستندنگاری و آسیب‌نگاری آن هستیم. با توجه به آنکه کارگاه‌های مرمتی ما به صورت مستمر فعال است، می‌توان گفت توازنی درخصوص وضعیت مناسب مجموعه‌ها و کاخ‌های تخت‌جمشید وجود دارد. در کاخ آپادانا کارگاه مرمت دایر داشتیم، در کاخ صد ستون پایه ستون‌ها مرمت و یکی از درگاه‌های آن مرمت شد. در کاخ هدیش نیز مرمت یکی از مهم‌ترین درگاه‌های سنگی آن همچنان پیگیری می‌شود. در کاخ شورا و کاخ تچر دو کارگاه با حضور ایتالیایی‌ها دنبال شد. می‌توان گفت مرمت و حفاظت در بخشی از هر یک از کاخ‌های مجموعه تخت‌جمشید انجام شده. با این وجود با توجه به مشکلات موجود و البته فرسایشی که طی ۲۵۰۰ سال تاکنون اتفاق افتاده، در حوزه مرمت همچنان جای کار زیادی وجود دارد. هرچند وزیر جدید در بازدیدی که رییس‌جمهور از تخت‌جمشید داشت تلاش کرد اما امور تخت‌جمشید درحال حاضر با کمبود بودجه روبه‌رواست. اعتبارات استانی به تخت‌جمشید تعلق نمی‌گیرد و نگاه ما به اعتبارات ستادی و ملی است.
منبع: روزنامه اعتماد 18 آذر 1400 خورشیدی
