پرونده طرح صیانت با 160مخالف در مقابل 18 رای موافق پیش روی مجلس اصولگرا
«اعتماد» با بررسي واكنش‌ها و تحولات 48 ساعت گذشته «طرح صيانت» گزارش مي‌دهد
رويكرد دوگانه
دنياي امروز دنياي كليدواژه‌هاست. دوره و زمانه‌اي كه سطور بلند با منطقي پيچيده كنار هم مي‌نشستند تا روايتي درگيرد، سرآمده و حالا اين واژگان و نهايتا عبارات مختصر و كوتاهند كه در امتداد يك «هشتگ» قرار مي‌گيرند و نهايتا با يكي، دو «زيرخط» به هم زنجير مي‌شوند تا زنجيره روايت‌هاي جهان امروز را تكميل كنند. دنيا و اوضاعي كه البته ساختار و بافتار خاص خود را دارد كه از جمله ويژگي‌هايش تكثر و چندصدايي است و به همين يك دليل، تصور تحقق هر آن نقشه‌راه و راهبردي كه به منظور «يكدست‌سازي» تدوين و تهيه شده باشد، خيالي باطل است و محكوم به شكست! چه اين يكدستي را در جامعه متصور شويم و چه خيال يكدستي حاكميت را در سر داشته باشيم، بايد بدانيم كه راه به جايي نمي‌بريم و درست همان لحظه‌اي كه به خيال‌مان همه عناصر ناهمرنگ و متفاوت را حذف كرده و امور را يكپارچه تحت اختيار گرفته‌ايم، فرسنگ‌ها از واقعيت فاصله داريم و اگر اين فاصله را كم و كمتر كنيم، وقتي از نزديك و نزديك‌تر به آنچه دورادور، يكدست و يكپارچه به نظر مي‌رسد، خيره شويم، تفاوت و ناهمگوني است كه بيش و بيشتر به چشم مي‌آيد. آنچه از حوالي صبح سه‌شنبه تا دقايقي پيش از نيمه‌شب در ساختمان هرمي‌شكل ميدان بهارستان رقم خورد، اثبات مجدد همين نكته بود كه سياست و سياست‌ورزي از آنجا كه عرصه تعقل و كار فكري انساني است، همواره ميدان رويارويي ديدگاه‌ها و سلايق رنگارنگ و گوناگون است. زماني كه مجلسِ به ظاهر يكدست و يكپارچه يازدهم سخت سرگرم رسيدگي به لايحه بودجه سال آينده بود و گروهي از نمايندگان به‌رغم تصريح آيين‌نامه داخلي مجلس بر منع برگزاري هرگونه جلسه كميسيوني در «فصل بودجه»، در كميسيون مشترك 23 نفره رسيدگي به طرح صيانت تشكيل جلسه داده و با 18 راي موافق و يك راي مخالف، كليات اين طرح جنجالي و بحث‌انگيز را تصويب كردند اما خيلي زود دريافتند كه باز گز نكرده بريده و هنوز ساعتي نگذشته، بيش از 50 نماينده به آن يك مخالفِ درون كميسيون پيوسته و مي‌خواهند مصوبه خلاف آيين‌نامه كميسيون مشترك در تصويب كليات طرح صيانت ملغا و كليت بحث به صحن علني پارلمان ارجاع شود. مخالفاني كه در حالي از درون همين مجلس به ظاهر يكدست، مخالفت‌شان را با طيف تندروي حامي طرح صيانت علني و آشكار كردند كه هر چه به ساعات پاياني شامگاه سه‌شنبه و بامداد چهارشنبه نزديك مي‌شديم، بر تعدادشان افزوده و تعداد امضاهايي كه در مسير اين ابراز مخالفت به ثبت مي‌رسيد، بيشتر و بيشتر مي‌شد.
امضاهايي كه خيلي زود از مرز يكصد امضا گذشت و در حالي صبح چهارشنبه به 130 امضا رسيد و تا پیش از شامگاه چهارشنبه به ۱۶۰ امضا رسید تا در مقابل ۱۸ رای موافق تصویب کلیات طرح صیانت قرار گیرد. ۱۶۰ نفر از نمایندگان عمدتا اصولگرای مجلس يازدهم قد علم كرده و اعلام كنند كه مخالف اين مصوبه و روندي هستند كه در مسير برگزاري نشست روز سه‌شنبه كميسيون مشترك و اخذ راي از اعضاي اين كميسيون 23 نفره طي شد. مسيري كه بنا بر نقشه‌راه پايداري‌هاي پارلمان براي طرح صيانت و وضعيت اينترنت در كشور طراحي شده بود و حالا برخي نمايندگان همين مجلس يكدست اصولگرا نيز همراه با بسياري از نيروهاي سياسي غيراصولگراي بيرون پارلمان و جمعيتي بزرگ از شهروندان نسبت به آنچه پايداري‌ها در سر دارند، معترض شده و اين طيف تندروي اصولگرا را به سياسي‌كاري متهم مي‌كنند. نكته‌اي كه البته «غلامرضا نوري‌قزلجه» نيز در گفت‌وگويي با «اعتماد» به آن اشاره كرده اما در شرايطي كه واكنش‌ها به مصوبه بحث‌انگيز روز سه‌شنبه كميسيون مشترك رسيدگي به طرح صيانت، به مراتب گسترده‌تر و متعددتر از اين اعلام موضع «رييس فراكسيون اقليت مجلس يازدهم» است، با استناد به آن 160 نماينده‌اي كه مخالفت‌شان را علني كرده‌اند، بايد بگوييم كه طيف اقليت، همين طيف پايداري است و اكثريت مجلس در اختيار گروهي از نمايندگان است كه دست‌كم در اين فقره، با اكثريت جامعه همراه و هم‌نظرند!
اصلاح‌طلبان بيانيه مي‌دهند!
درحالي كه روز گذشته همزمان با اعتراض گسترده كاربران شبكه‌هاي اجتماعي و بسياري نيروهاي سياسي اصلاح‌طلب و ميانه‌رو و البته بخشي از جناح راست و جريان اصولگرا نسبت به مصوبه كميسيون مشترك رسيدگي به طرح صيانت، برخي احزاب اصلاح‌طلب همچون دو حزب اتحاد ملت و نداي ايران در بيانيه‌اي ضمن اعتراض به اين مصوبه، خواهان لغو آن شده و ازجمله حزب اتحاد ملت، با استناد به «نامه‌اي كه در مردادماه گذشته با امضاي دبيركل اين حزب براي وزير كشور ارسال شد»، از مسوولان دولتي خواسته كه «طبق قانون، امكان برگزاري تجمع اعتراضي و ابراز مخالفت علني با طرح صيانت را در فضايي آرام و مناسب براي عموم فراهم كنند»، آنچه در اردوگاه اصولگرايان رقم خورد، جالب‌تر و البته از جهاتي عجيب بود. چنانكه همزمان با حمايت قابل تصور برخي رسانه‌ها و طيف‌هاي منتسب به جناح راست همچون خبرگزاري فارس و روزنامه همشهري، متعلق به شهرداري تهران و همين طيف‌هاي تندروتر جريان اصولگرا كه پايداري‌ها باشند، رسانه‌هايي از جمله روزنامه صبح‌نو كه به‌طور غيررسمي به رييس مجلس و شهردار اسبق تهران نزديك است، به شدت نسبت به آنچه در كميسيون مشترك رسيدگي به طرح صيانت رقم خورد، انتقاد كرده است.
موافقت فارس، مخالفت تسنيم
اما آنچه حتي فراتر از اين محل تامل بود، رويكردي بود كه خبرگزاري تسنيم در اين راستا پيش گرفت. خبرگزاري كه به برخي نهادها نزديك است و به وضوح مواضعي اصولگرايانه دارد و درحالي برخلاف مشي و رويه‌اي كه خبرگزاري فارس پيش گرفته، منتقد و معترض طرح صيانت است كه ميزان و شدت اعتراضات اين خبرگزاري بعضا از برخي رسانه‌هاي اصلاح‌طلب نيز بيشتر است. تسنيم همچنين در حالي در اين مدت، در گزارش‌ها و يادداشت‌هايي تحليلي همچون آنچه صبح ديروز با تيتر «هزينه‌تراشي براي كشور با تصويب طرح شتاب‌زده صيانت» نوشت كه اين طرح «ابعاد پنهاني» دارد كه «اعتماد عمومي را دچار خدشه مي‌كند» و بر اين اساس تصريح كرد كه «عقلاي مجلس و دولت بايد جلوي تحميل خسارت به «اعتمادِ عمومي» را بگيرند» كه در مطلبي ديگر نيز با تاكيد بر اينكه برخورد مجلس‌يازدهمي‌ها با موضوع مهم «فضاي مجازي»، به‌واقع «هيچ نسبتي با تدبير ندارد»، به نمايندگان مجلس پيشنهاد كرد كه طرح را مسكوت بگذارند و دست از سر اين موضوع بردارند تا دست‌كم هزينه‌اي مضاعف براي نظام ايجاد نكنند. اما شايد نمود آشكارتر مخالفت اين خبرگزاري را بتوان در سرعت عملي جست‌وجو كرد كه تسنيم در انتشار اخبار مربوط به جمع‌آوري امضا براي ملغا كردن مصوبه كميسيون مشترك در دستوركار قرار داد.
حال آنكه همزمان خبرگزاري فارس با انتشار نظرات پايداري‌هاي عضو كميسيون مشترك همچون بيژن نوباوه‌وطن، «صدور اطلاعيه اداره قوانين در مورد مصوبه كميسيون مشترك» را «خلاف قانون» خواند. خبري كه خبرگزاري تسنيم شامگاه سه‌شنبه و پيش از خبرگزاري‌ها و پايگاه‌هاي خبري-تحليلي اصلاح‌طلب روي خروجي خود فرستاد و تيتر زد: «معاونت قوانين مجلس راي‌گيري طرح صيانت را فاقد اعتبار دانست + سند»؛ سندي كه در واقع متن نامه معاونت قوانين مجلس بود و تسنيم با انتشار آن و تاكيد بر «غيرقانوني بودن» مصوبه كميسيون مشترك رسيدگي به طرح صيانت نتيجه‌گيري كرد: «پس به علت تخلف از مفاد صريح قانون، تصميم‌گيري شتاب‌زده امروز عملا باطل مي‌شود!»
تصميم‌گيري هيات رييسه در زماني نامعلوم
اما در ادامه فارغ از اعتراضات گسترده بيرون پارلمان، جلال رشيدي‌كوچي كه به عنوان يكي از اعضاي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس در كميسيون مشترك رسيدگي به طرح صيانت حاضر است و پس از ابراز مخالفت صريح در صحن كميسيون، در حالي كه ديروز از حملات متعدد به صفحه اينستاگرامش خبر داد و گفت كه به همين دليل قادر نيست برخلاف اعلام قبلي در لايو اينستاگرامي در تشريح دلايل مخالفتش اظهارنظر كند، در يك گفت‌وگوي مختصر با شبكه خبر كه در حاشيه برگزاري نشست علني مجلس و در ساعاتي انجام شد كه هنوز تعداد امضاهاي نامه نمايندگان مخالفت طرح صيانت به 160 امضا نرسيده و روي مرز 130 امضا قرار داشت، گفت: «رييس مجلس جلسه كميسيون مشترك بررسي طرح صيانت را غيرقانوني خوانده است.» او با بيان اينكه «اصل طرح صيانت هنوز ابطال نشده، بلكه راي‌گيري كه ديروز انجام شد، باطل است»، توضيح داد: «راي‌گيري كميسيون مشترك طرح صيانت از فضاي مجازي براساس نظر معاونت قوانين مجلس خلاف آيين‌نامه داخلي مجلس شناخته شده است.»
همچنين در حالي كه احمدحسين فلاحي، از پايداري‌هاي موافق طرح صيانت در كميسيون مشترك، در گفت‌وگويي به پايگاه خبري-تحليلي «ديد‌بان ايران»، مخالفان را «انسان‌هايي ناآگاه و بي‌اطلاع» توصيف كرده و با تاكيد بر عدم ابطال طرح صيانت و بدون اشاره به ابطال راي‌گيري در اين مورد، گفت كه «طرح صيانت را به تصويب رسانديم تا آبان ۹۸ ديگري رخ ندهد»، خبري هم در فضاي مجازي منتشر شد كه از برگزاري نشست شامگاه چهارشنبه هيات رييسه مجلس به منظور تصميم‌گيري در اين رابطه حكايت داشت. خبري كه البته درحالي با اطلاعيه يك سطري اداره اخبار مجلس تكذيب شد كه درواقع منبع اين خبر سخنگوي هيات رييسه مجلس بود كه به ايسنا گفته بود: «هيات رييسه در جلسه‌اي اين موضوع را بررسي خواهد كرد كه آيا اين ايرادهاي معاونت قوانين مجلس به مصوبه كميسيون مشترك وارد است يا خير و نظر نهايي‌اش را در مورد درستي يا نادرستي آن اعلام مي‌كند.» به اين ترتيب مي‌توان نتيجه گرفت كه احتمالا آنچه ازسوي اداره اخبار تكذيب شده، صرفا مربوط به زمان برگزاري اين نشست هيات رييسه بوده، نه احتمالا نفس برگزاري اين نشست.
رويكرد دوگانه در حاكميت يكدست
اين در حالي است كه ابراهيم رييسي به‌رغم مطالبه گسترده كاربران شبكه‌هاي اجتماعي مبني بر ورود به اين پرونده و ممانعت از اقدامات طيف اقليت منتسب به جبهه پايداري در مجلس عليه خواست عمومي شهرونداني كه ماه‌هاست در اين رابطه اعلام اعتراض كرده و حتي در كارزاري مجازي با بيش از يك ميليون امضا، بر اين مخالفت تاكيد كردند، از اظهارنظر صريح در اين رابطه خودداري كرده است. رييس دولت سيزدهم در حالي در نشست روز گذشته هيات دولت درباره «اينترنت امن» صحبت كرد و وزير ارتباطات را مكلف كرد كه «اينترنت پرسرعت و باكيفيت براي مردم تهيه كند» كه ايرنا، خبرگزاري رسمي دولت جمهوري اسلامي ايران همچون خبرگزاري فارس، در تاييد نظرات نمايندگان منتسب به جبهه پايداري و موافقان طرح صيانت مطالبي را روي خروجي فرستاده است. آن هم در حالي كه مواضع برخي نمايندگان و نيروهاي سياسي و البته رسانه‌هاي نزديك به محمدباقر قاليباف متفاوت است و از مخالفت با طرح صيانت حكايت دارد. حكايت اختلافي آشكار درون جريان اصولگرايي كه البته همچنان باقي است!
منبع:روزنامه اعتماد 5 اسفند 1400 خورشیدی