دوم خرداد برای همه فصول
شهربانو اماني
در پهنه سياسي هر كشوري، روزها و ايامي وجود دارند كه به عنوان يك نقطه عطف و برهه تاثيرگذار شناخته مي‌شود. يكي از اين روزهاي منحصر به فرد در جغرافياي سياسي و تاريخي ايران زمين، دوم خرداد سال76 است كه توانست برگ زريني در تاريخ معاصر كشورمان شكل دهد. مردم ايران در اين روز انعكاس مطالبات خود را در گفتماني مشاهده كردند كه در قالب مفاهيمي چون «مدارا»، «تنش‌زدايي با جهان»، «توسعه جامعه مدني»، «پرهيز از خشونت»، «حضور جوانان در عرصه تصميم‌سازي‌ها»، «شايسته‌سالاري» و… به ميدان آمده بود. قبل از ايام انتخابات سال 76، سيد محمد خاتمي به عنوان كانديداي اصلاحات معتقد بود در بهترين شرايط 4الي 5 ميليون راي كسب خواهد كرد و برنامه‌ريزي كرده بود تا از اين پايگاه راي، براي نهادينه ساختن گفتمان اصلاحات استفاده كند. اما مردم ايران همه معادلات را به هم زدند و نشان دادند آماده‌اند تا از كشور در برابر انديشه‌هاي افراطي حفاظت كنند. ماه‌هاي منتهي به دوم خرداد 76 دوران خاصي بود، ايران تحت فشارهاي شديدي قرار داشت و سفراي كشورهاي اروپايي از ايران خارج شده بودند. در اين برهه، دولت سازندگي هم از سوي جريانات تندروي خارجي و هم از جانب گروه‌هاي افراطي داخلي، تحت فشار قرار داشت. در اين ميان، حضور حماسي مردم در 2خرداد توانست مانند باران بهاري، مجموعه اين تيرگي‌ها را شسته و نشاط و شادماني تازه‌اي را به عرصه سياسي و اجتماعي كشور ايجاد كند. نهايتا سيد محمد خاتمي با 20ميليون راي به عنوان فرد پيروز انتخابات معرفي شد و دوران تازه‌اي در عرصه سياسي كشور آغاز شد. يكي از نكات جالب توجه در آن زمان، رفتاري بود كه رقباي سياسي با يكديگر داشتند. علي اكبر ناطق نوري كه پيش از انتخابات به عنوان فرد پيروز انتخابات شناخته مي‌شد، بلافاصله پس از انتخابات با خاتمي تماس گرفته و موفقيت او را تبريك گفت. بعد از انتخابات نيز برنامه توسعه كشور در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و… استارت خورد و دستاوردهاي منحصر به فردي در كشور شكل گرفت. رييس دولت اصلاحات تنها رييس‌جمهوري است كه بعد از پيروزي در انتخابات اعلام كرد، تخصصي در حوزه اقتصاد ندارد، اما جالب اينجاست، بهترين دستاوردهاي اقتصادي در دوره اصلاحات ثبت شده است. چرا كه افراد شايسته، متخصص و فن‌سالار فرصت پيدا كردند تا ايده‌هاي خود را در مسير توسعه كشور اجرايي كنند. دولت اصلاحات در شرايطي شكل گرفت كه مجلس پنجم با اكثريتي اصولگرا و اقليتي شامل كارگزاران سازندگي و گروه‌هاي چپ شكل گرفتند. در يك چنين شرايطي، دولت اصلاحات نرخ رشد اقتصادي 8درصدي را كه بالاتر از متوسط جهاني بود، ثبت كرد.
نرخ تورم در اين دوران در وضعيت باثبات قرار داشت و فضاي كسب و كار بسيار پويا بود. با ظهور اين دولت، شور و نشاط فراواني در عرصه اجتماعي شكل گرفت و جوانان ايراني چشم‌انداز روشني پيش روي خود مي‌ديدند. در عرصه بين‌المللي نيز، خاتمي با طرح موضوع «گفت‌وگوي تمدن ها»تصوير تازه‌اي از ايران و ايراني در عرصه جهاني ثبت كرد. اما هر اندازه كه توفيقات دولت اصلاحات بيشتر مي‌شد، تلاش گروه‌هاي تندروي داخلي براي سنگ‌اندازي پيش روي فعاليت‌هاي دولت، فزوني مي‌گرفت. در اين شرايط مردم در انتخابات مجلس ششم به افراد و جرياناتي راي دادند كه قرابت فكري نزديكي با رييس‌جمهور داشتند.بعد از تشكيل مجلس ششم، سند چشم‌انداز 20ساله از دل هماهنگي با رهبري تنظيم شد تا با تداوم مسير اصلاحات ايران در سال 1404 به كشور نخست از منظر توسعه در منطقه بدل شود. مسيري كه اگر تداوم پيدا مي‌كرد، امروز ايران به جاي مشكل نان و معيشت و گراني به دنبال تثبيت جايگاه رفيع خود در منطقه و جهان بود. اما متاسفانه، خاطيان و جاهلان، كشور را در مسير ديگري قرار دادند كه مشكلات امروز كشور برآمده از اين رويكردهاي غلط است. سيد محمد خاتمي سال 84 در شرايطي كشور را تحويل رييس دولت نهم داد كه شاخص‌هاي اقتصادي در وضعيت باثباتي قرار داشتند. رشد اقتصادي 8درصدي، ذخاير ارزي قابل توجه، بازار كسب و كار پويا، روابط ديپلماسي عالي با اروپا و جهان و… از جمله شاخص‌هاي اقتصادي و راهبردي كشور در آن برهه بود. اما بايد ديد، دولت احمدي‌نژاد با چه شاخص‌هايي كشور را تحويل دولت روحاني داد. رشد منفي اقتصادي 6الي 8درصدي، تحريم‌هاي گسترده اقتصادي، قرار گرفتن ذيل فصل هفتم منشور شوراي امنيت، بيكاري بالا، تورم فزاينده و… بخشي از شاخص‌هاي اقتصادي دوران احمدي‌نژاد بودند.اين در حالي است كه خاتمي كشور را با 120ميليارد دلار طي 8سال اداره كرده بود و احمدي‌نژاد با 800ميليارد دلار درآمدهاي نفتي و بيش از 400ميليارد درآمدهاي ميعانات، گاز و… شاخص‌ها را دچار نزول مستمر ساخته بود. در اين ميان تمام تلاش‌هاي گروه‌هاي اصلاح‌طلب براي مقابله با دروغ، فريب و حاشيه‌سازي منجر به مشكلات سال88 شد و 3 چهره برجسته كشور شامل خانم زهرا رهنورد، مهدي كروبي و مير حسين موسوي همچنان بهاي اين تلاش‌ها را مي‌پردازند. به نظرم، گفتمان اصلاحات نه تنها براي جوانان دهه شصتي، بلكه براي جوانان نسل امروز نيز حرف‌هاي فراواني براي گفتن دارد. كافي است، فضاي لازم ايجاد شود و تيغ تيز استصواب از پيش روي انتخابات كشور كنار برود تا باز هم فضا براي بارش باران بهاري اصلاحات فراهم شود. در يك چنين شرايطي كه مردم با مشكلات معيشتي فراواني دست به گريبانند، ضروري است، محتواي گفتماني كه باعث شكل‌گيري دوم خرداد 76 شد، باز هم مرور شود، گفتماني كه شور و نشاط آفريد، حماسه خلق كرد و مشاركت را افزايش داد. در پايان يك چنين روايتي به مناسبتي يك چنين روزي بايد به همه زنان و مردان اين سرزمين روزي را تبريك گفت كه لبخند، رشد اقتصادي، بهبود كسب و كار و نشاط را در جامعه ايراني شكل داد. گفتماني كه ايران را براي همه ايرانيان مي‌خواست و خواستار تنش‌زدايي بود. بنابراين خانم‌ها، آقايان دوم خرداد شما مبارك…
منبع: روزنامه اعتماد 2 خرداد 1401 خورشیدی