نگرانی از جانشینی و تعجب از جانشین در موسسه اطلاعات
درگذشت دعائی که در میان نسل نخست انقلاب ویژگی های شخصیتی خاصی داشت با واکنش های متفاوتی مواجه شد که در این میان جریان متنسب به اصلاح طلبان متاثر از این اتفاق نگران جانشینی وی بودند چرا که مجموعه موسسه اطلاعات و شخص شادروان دعایی اگر چه گرایش کاملا اصلاح طلبانه نداشت اما متمایل به این جریان بود و اصلاح طلبان هم از اینکه یک مجموعه تحت امر رهبری مثل کهیان عمل نمی کند و انصاف بر آن حاکم است خوشحال بودند و حضور دعایی را در راس این مجموعه غنیمت می دانستند.
فوت آقای دعایی این نگرانی را ایجاد کرد که فردی شبیه حسین شریعتمداری به احتمال زیاد جایگزین ایشان خواهند شد و دستاوردهای چهل ساله دعایی را به باد خواهد داد و این نگرانی روز به روز بیشتر می شد و همه منتظر حکم رهبری بودند تا اینکه با انتصاب سیدعباس صالحی جامعه نگران، معتجب شد و حالا واکنش‌های به این انتصاب را باید رصد نمود.
به همین منظور مطالب منتشر شده در روزنامه اعتماد را تقدیم مخاطبان سخن معلم می کنیم تا ضمن خواندن این مطالب واکنش‌ها به این انتصاب را نیز در سایر رسانه ها رصد نمایند.
با حكم رهبر معظم انقلاب اسلامي مديرمسوول جديد روزنامه اطلاعات منصوب شد
سيدعباس صالحي در سنگر« دعايي»
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در حكمي آقاي سيدعباس صالحي را به نمايندگي ولي فقيه در موسسه و روزنامه اطلاعات و مدير مسوول آن روزنامه منصوب كردند. متن حكم رهبر انقلاب اسلامي به اين شرح است:
بسم‌الله الرحمن الرحيم
جناب آقاي سيد عباس صالحي دامت توفيقاته
روزنامه كهنسال اطلاعات در دوران نظام جمهوري اسلامي همواره نماينده و نمايشگر يكي از اضلاع نظام و انقلاب و سخنگوي قشرهايي از مردم عزيز بوده كه غالبا سخن آنان بيش از هر جاي ديگر در اين روزنامه انعكاس مي‌يافته است. چند وجهي بودن نگاه‌ها و سلايق سياسي در ميان نخبگاني كه در اعتقاد راسخ به انقلاب و نظام اسلامي مشتركند، وجود روزنامه‌اي با اين خصوصيت را مفيد و شايد الزامي مي‌كرده و اكنون نيز آن‌چنان است.
برادر انقلابي و پسنديده خصال مرحوم حجت‌الاسلام دعايي، كه علاوه بر افتخار نمايندگي از سوي امام عظيم‌الشأن در آن روزنامه، از سوي اينجانب نيز سال‌ها اين ماموريت را برعهده داشتند، به گونه‌اي شايسته توانسته بودند جهت‌گيري مزبور را رعايت كنند. اكنون پس از درگذشت تأسف‌بار ايشان جنابعالي با سوابق درخشان علمي و مبارزاتي و انقلابي و تصدي مسووليت‌هاي خطير در نظام جمهوري اسلامي، در صدر فهرست افراد مناسب براي اجراي اين ماموريت مي‌باشيد. لذا اينجانب شما را به نمايندگي خود در موسسه و روزنامه اطلاعات و مديرمسوول آن روزنامه منصوب مي‌كنم و توفيقات شما را از خداوند متعال مسألت مي‌نمايم.
سيدعلي خامنه‌اي
بهترين جانشين ممكن براي مرحوم دعايي
الياس حضرتي
سيدعباس صالحي كه اينك با حكم رهبر معظم انقلاب به جانشيني سيد محمود دعايي منصوب شده اس ت، داراي سابقه‌اي بس طولاني در امور فرهنگي است و منش و روش او نشان مي‌دهد كه رهبري با درايت ذاتي خود بهترين فرد ممكن را به جانشيني دعايي كه بيش از چهل سال بر كرسي مديريت كهنسال‌ترين روزنامه كشور نشسته بود برگزيده است. با انتصاب وي روش و منش روزنامه اطلاعات در روزهاي پيش رو قابل پيش‌بيني است، چرا كه آقاي صالحي در كنار عمق تحصيلات رسمي خود كه دكتراي فلسفه است، تحصيلات حوزوي نيز دارد. او دروس سطح را با آقايان صالحي، مدرسي و محمدتقي فلسفي گذرانده و از كلاس استاداني همچون وحيدخراساني و ميرزا جواد تبريزي بهره برده است. در كارنامه آقاي صالحي به اندازه‌اي كسب علم و دانش خودنمايي مي‌كند كه مي‌توان گفت گرچه بايد با دريغ و درد از غيبت دعايي در اطلاعات سخن گفت، ولي انتخاب فردي جوان‌تر با خصوصيات اخلاقي مثبت شبيه مرحوم دعايي باعث خوشحالي ياران او خواهد شد. اميدوارم در دوران مديريت دكتر سيدعباس صالحي روزنامه اطلاعات بتواند همچنان محكم و باصلابت گام بردارد و همخوان با تغييرات تكنولوژيك در علم رسانه و در همه حوزه‌ها پيشروي كند.
گفتني است باتوجه به خصوصيات اخلاقي و كاري سيد محمود دعايي اطمينان دارم كه رييس جديد از بامداد فردا مي‌تواند تشكيلاتي شسته و رفته را تحويل بگيرد چرا كه آقاي دعايي يار ديرين امام(ره) و مردي كه مورد عنايت رهبري بوده است الگويي از نظم و اعتماد و اطمينان بود. از طرف خود و همكارانم با تاكيد مجدد بر تألمي كه در از دست دادن سيد محموددعايي بر ما دست داد حضور جناب صالحي را در موسسه اطلاعات به فال نيك مي‌گيريم و اميدواريم در كنار اين مديرمسوول جديد كه تجربه همكاري با مديران مطبوعات كشور را دارد بتوانيم شرايطي فراهم آوريم كه مطبوعات كشور بر وظيفه ذاتي خود كه خدمت به مردم و كشور است بيش از پيش عمل كنند.
اي كاش امام يكصد دعايي داشت
ابوالفضل فاتح
انقلاب ما، انقلابي مردمي، مدرن، اخلاقي، نرم و با كمترين حد خشونت در مقايسه با نمونه‌هاي نظير بود. انقلابي كه اسلام‌گراها، ليبرال‌ها، دموكرات‌ها، سوسياليست‌ها و كمونيست‌ها را كنار هم قرار داده بود. در مدينه آرماني انقلاب، قرار بود با كمترين گسست كنار هم زيست كنيم و كشوري آباد و آزاد و مبتني بر قانون و عدالت و اخلاق و اسلام عزيز بسازيم. صيانت از اهداف و آرمان‌ها و حفظ خصيصه‌هاي همگرايانه هر انقلاب يا هر حركت وسيع اجتماعي، نيازمند دورانديشي و مراقبتي مضاعف است و حلقه‌هاي نخست بسيار تعيين‌كننده و سرنوشت‌سازند. اما چه حيف كه سريع و پر شتاب، اضطرارها يا غفلت‌ها، دورانديشي را به فراموشي سپرد و اختلاف‌ها و شكاف‌ها در ميان حلقه‌ها دامنگير شد و از دل آن خشونت‌ها سر بركشيد و آسياب‌ها به نوبت حذف را سرلوحه امور قرار دادند، بدخواهان خارجي نيز بر آتش خشونت‌ها دميدند. افسوس كه از ميان حلقه‌هاي بنيادين، بهشتي و مطهري و طالقاني و بسياري ديگر از لنگرهاي اعتدال …. خيلي زود يا هدف خشك‌مغزان قرار گرفتند يا پر كشيدند، و بسياري ديگر خانه‌نشين شدند و راديكال‌ها و متملقان و پوستين‌هاي وارونه از هر سو نقش‌آفريني بيشتري پيدا كردند. چه اميدها كه نااميد و چه سرمايه‌ها كه نابود و چه برنامه‌ها كه ناكام ماند. در ميانه شكاف‌ها، كرور كرور بي‌كفايتي و فساد و باند و قبيله و صنف و فردمحوري و زياده‌خواهي و نسيان فراگير شد. تا جايي كه حجم خشونت‌هاي كلامي، امنيتي، قضايي، و اجتماعي و سياسي به نقطه جوش رسيد و بسياري از دستاوردها و موفقيت‌هاي درخشان تحت‌الشعاع قرار گرفت. هر دلسوز دين و ميهن را نگران ساخت. حال ملت ناباورانه مي‌نگرد آن شعارها و انقلاب ناب كجا و اين عملكرد‌ها و اين آقايان كجا؟ دعايي از جمله فرزندان راستين انقلاب بود. شخصا از دعايي نمونه‌هايي از اخلاق ناب را ديده‌ام كه چون زمرد مي‌درخشيد. محبت‌ها و رفاقت‌هايي ديده‌ام كه بماند. اين روزها كه همه از خصلت‌هاي نيك‌مرد مردمدار، دعايي عزيز مي‌نويسند با خود مي‌انديشم كه اي كاش امام عزيز ما، صدها دعايي داشت، اي كاش انقلاب هزاران دعايي رووف داشت، اي كاش حلقه‌هاي نخست تصميم‌سازي و تصميم‌گيري و مديريتي در دستگاه رهبري ما، سياست ما، مجلس ما، قضا و امنيت و دولت ما، سازمان‌ها و نهاد‌ها و احزاب ما، رسانه‌ها و تريبون‌هاي ما و نماز جمعه و صدا وسيماي ما، مملو از اخلاق و اعتدال دعايي بود، تا همگرايي و رحم و شفقت و تواضع و شرف بر هر چيز ديگر سايه مي‌افكند و اين همه خشونت سايه نمي‌افكند و ملت را دق مرگ نمي‌كرديم. رافت و الفت و همگرايي و اعتدال و گفت‌وگو نياز مفقوده ماست. به ياد مي‌آورم آيت‌الله منتظري، آيت‌الله هاشمي و آقايان عسكراولادي و ناطق‌نوري و…. وقتي در اين نقش قرار گرفتند، محبوبيتي ديگر يافتند. ماندگاري مهندس بازرگان و آقايان خاتمي و موسوي و كروبي نيز از همين جنس يعني پيوند با مردم و الفت با حقوق مردم است. نگاه ملي و مردمي چمران‌ها، باكري‌ها، همت‌ها و سليماني‌‌ها در فراگيري ايشان نقشي كليدي داشته است. ايران عزيز است، ملت ايران عزيز است. زيست با اين ملت مغتنم است و فضيلت مي‌خواهد، چه رسد به پذيرش مسووليت! ايران در دو دهه اخير بسي رنج ديده و رنجيده شده است. اين ملت عظمت‌هاي بزرگي را تجربه كرده و وضع موجود حق ملت ما نيست. اين ملت از شما چيزي نمي‌خواهد. براي درايت و كفايت راه درازي در پيش است، لااقل هر جا هستيم به جاي قطعه قطعه كردن اين ملت شريف، به جاي درگير كردن در معيشت و فراري دادن از سياست و فرهنگ و ميهن، رفيق و شفيق مردم باشيم. راه جبران همين است. قلوب كه باشد، انگيزه و انديشه و ان‌شاء‌الله توفيق هم خواهد آمد. پيامبر اعظم(ص)، به اخلاق نيكو جهان گرفت. اهتمام دعايي به اخلاق رحماني محمدي(ص) بود و از اين رو آبروي روحانيت در قدرت شد. اي كاش اين بخش از اخلاق دعايي بازخواني شود.
يادش گرامي و خدايش رحمت كند.
والسلام عليكم و رحمه‌الله و بركاته
اگر همه مثل دعايي بودند…
سيد حميد كلانتري
دعايي به عنوان يكي از انسان‌هاي ويژه، متفاوت و ارزشمند قبل و بعد از پيروزي انقلاب و تا دو روز گذشته كه در قيد حيات بود، براي همه اهل معرفت و اخلاق، شخصيتي مثال‌زدني بود. در اين دو روز و پس از درگذشت نابهنگام و ناباورانه او، مطالب زيادي در فضاي مجازي، رسانه‌ها و گفته‌ها و سخنراني‌ها مطرح شد و افراد گوناگون با گرايش‌هاي سياسي كاملا متفاوت، سخنان تقريبا مشابهي درباره شخصيت دعايي نقل كردند و او را اين گونه تكريم نمودند كه دعايي اهل وحدت بود، اهل تعادل بود، اهل تعامل بود، اهل گذشت بود، اهل تواضع، اخلاق و احترام بود؛ دعايي يك مردمدار واقعي بود، يك روحاني به تمام معنا با زيست ساده طلبگي بود و دعايي يك دردمند محرومان و مستضعفان بود. دعايي به‌رغم اختلاف سليقه و ديدگاه سياسي، در حفظ روابط اجتماعي خود با هركس كه با او اختلاف نظر داشت و حتي گاهي دشمني و برخورد بد از او ديده بود، بزرگوارانه همت مي‌گماشت در مجالس و برنامه‌هاي او شركت مي‌كرد. اگر در مجلس عمومي آنها را مي‌ديد، آغوش صميميت و مهرباني خود را به سوي آنان مي‌گشود، پاك و زلال بود و هرگز كينه كسي را به دل نمي‌گرفت. دعايي يك انسان كارگشا و بدون تكلف و تشريفات بود، منشي نداشت، بارها تلفنخانه اطلاعات را مي‌گرفتم و مستقيم به خود دعايي وصل مي‌كرد و با او صحبت مي‌كرديم. يك بار در دفتر آقاي ربيعي، وزير وقت كار و تعاون بودم. خبر دادند آقاي دعايي در طبقات وزارتخانه از اين اتاق به آن اتاق مي‌گردد! آقاي ربيعي دنبال ايشان فرستاد و آقاي دعايي را به دفترش دعوت كرد، آقاي دعايي آمد و سوال شد اگر كاري هست، بفرماييد.
ايشان گفت، نه! يك نفر به من مراجعه داشت كه مشكلي در اين وزارتخانه داشت و خودش نمي‌توانست پيگيري كند و احساس مي‌كرد حقش ضايع مي‌شود. من آمدم كارش را پيگيري كنم تادر صورت امكان به نتيجه برسد.
حالا سوال اين است كه چرا بسياري از مسوولان و بسياري از روحانيت ما اين مشي و شيوه و اخلاق و منش را فراموش كرده يا با آن فاصله زيادي گرفته‌اند؟ اگر همه از اين مسير تبعيت كنند، اگر همه از دعايي و امثال دعايي كه متاسفانه بسيار اندك و محدودند پيروي كنند، جامعه متحول خواهد شد، سرمايه اجتماعي از دست رفته دوباره برمي‌گردد، وحدت و صميميت و گذشت دوران انقلاب دوباره احيا مي‌شود و مشكلات بسيار زيادي كه امروز در حوزه‌هاي مختلف كشور با آنها روبروييم، در سايه همكاري، توجه به منافع ملي و دوري از تنگ‌نظري‌هاي حزبي و سياسي حل خواهد شد.
البته چنين انتظاري شايد قدري محال باشد، ولي مي‌توان تمرين كرد و آن را به مطالبه عمومي تبديل نمود؛ صداوسيماي ما به جاي نشان دادن مجالس رسمي، اداري و تشريفاتي، جلوه‌هايي از اين گونه رفتارها را بيشتر مورد توجه قرار بدهد، روحانيون ما به زيست ساده واقعي كه در شأن آنهاست برگردند، آنگاه ببينند دعوت به خير آنان چگونه در دل مردم اثر خواهد كرد. مگر ما نياموخته‌ايم كونوا دعاة الناس بغير السنتكم، چرا چنين نيست؟ مگر نياموخته‌ايم از قرآن و كتاب خدا كه يا ايها الذين آمنو لم تقولون ما لا تفعلون؟ گناه بسيار بزرگي نزد خداست كه چيزي را بگوييد، ولي به آن عمل نكنيد.
اگر تجربه بعد از انقلاب ما نشان داده كه متاسفانه بسياري از جوانان ما از ارزش‌هاي ديني و بخش زيادي از افرادي كه در كسوت دين و روحانيت هستند كناره گرفته‌اند، ناشي از همين است كه بين گفتار و اعمال تفاوت‌هاي بسيار زيادي است. وقتي مي‌بينند بخشي از مسوولان و مبلغين نظام و بخشي از دولتمردان تنها چيزي كه متوجه آن نيستند، درد و رنجي است كه مردم ضعيف جامعه كه نزديك به حداقل پنج دهك جامعه و ۵۰ درصد جامعه ما هستند گرفتار آنند، درك نمي‌كنند و دردشان درد مردم نيست، طبيعتا سرمايه اجتماعي و اعتماد در جامعه ما افول پيدا مي‌كند.
اينكه پذيرش بسياري از طرح‌ها و راهكارها دركشور با مشكلات فراوان همراه شده، به عنوان مثال مساله جراحي اقتصادي و اقدامات اصولي براي رفع مشكلات جامعه كه از طرف دولت مطرح مي‌شود وقتي مي‌تواند موفق شود كه اقشار مختلف به ويژه صنعتگران و توليدكنندگان و تجار و كسبه و اصناف و توده مردم با علاقه‌مندي با آن همراهي كنند و به دولت اعتماد داشته باشند.
بايد از منش دعايي الگو گرفت و دولتمردي را با او تعريفي جديد كرد و نظام روحانيت و به ويژه مسوولان روحاني دست به بازنگري اساسي بزنند. اگر چنين شود، اتفاقات زيبايي را تجربه خواهيم كرد. امروز جامعه با مشكلات اجتماعي، اقتصادي، سياسي، امنيتي و منطقه‌اي متنوعي روبروست و وقتي مي‌تواند بر اين مشكلات غلبه كند كه رفاقت، صميميت، همدلي، همكاري و مشاركت بين گروه‌هاي مختلف سياسي و اجتماعي، قوميت‌هاي گوناگون و مسوولان در سطوح مختلف شكل بگيرد، در چنين شرايطي است كه وحدت ملي ما پايدار شده و منافع ملي را پاس خواهيم داشت و همه دست به دست هم مي‌دهيم تا بازنگري در رفتار و منش و عادت‌هاي ناشي از دنياطلبي، قدرت طلبي، فرصت‌طلبي، ريا، تظاهر، تجمل و تشريفات تجديد نظر كنيم. البته باز هم مي‌گويم كار بسيار سخت و دشواري است، اما اگر اراده جمعي به آن تعلق بگيرد، هر سختي و دشواري قابل بهبود خواهد بود؛ به شرطي كه هر كس نگويد ديگري، هركس بگويد تغيير را از خودم بايد شروع كنم و اين وعده الهي كه ان‌الله لا يغير ما بقوم حتي يغيروا ما بأنفسهم را باور داشته باشيم.
خداوند روح يار و عزيز سفر كرده جامعه ما سيدمحمود دعايي مهربان و عزيز مردم را با اولياي خويش محشور گرداند و اميد كه منش او در جامعه تشنه ما ترويج گردد.
الهي آمين
برگزاري مراسم ترحيم حجت‌الاسلام دعايي با حضور چهره‌هاي سياسي و رسانه‌اي
ايلنا: مراسم ترحيم سيد محمود دعايي با حضور فعالان سياسي و رسانه‌اي در مسجد نور برگزار شد. حجت‌الاسلام سيد حسن خميني، حجت‌الاسلام سيد هادي خامنه‌اي، قدرت‌الله عليخاني، علي‌اكبر صالحي، سيد عباس عراقچي، بهروز كمالوندي، بهرام قاسمي، حسين مرعشي، غلامرضا انصاري، فداحسين مالكي، ابوالفضل عمويي، احمد نادري، محمود واعظي، محمد مخبر، محمدرضا خاتمي، حسينعلي اميري، محسن حاجي‌ميرزايي، سيد رضا صالحي اميري، مرتضي الويري، محمدرضا عارف، عليرضا نقويان، مسيح مهاجري، موسوي لاري، اسحاق جهانگيري، حجت‌الاسلام محقق داماد، سردار قاآني، محسن هاشمي، علي بهادري جهرمي، سيدمحمد حسن ابوترابي فرد، محمد اركانيان، نعيمي‌پور، مصطفي كواكبيان، پيروز حناچي، غلامعلي رجايي، غلامحسين كرباسچي و جمعي از فعالين سياسي و رسانه‌اي از حاضران در اين جلسه بودند.
منبع: روزنامه اعتماد 19 خرداد 1401 خورشیدی