روز جهانی معلم
محمد داوري
پنجم اكتبر روز جهاني معلم است و بيش از سي سال است كه اين روز در تقويم بين‌المللي به پاس تلاش‌هاي معلمان و اهميت نقش معلم و جايگاه آموزش اين روز را گرامي داشته و بر نقش و جايگاه معلم تاكيد مي‌شود.همه ساله به همين مناسبت شعاري نيز تعيين مي‌شود كه امسال نيز به دليل آسيب‌هايي كه نظام‌هاي آموزشي به دليل كرونا متحمل شدند، شعار «تحول آموزش از معلمان آغاز مي‌شود» انتخاب شده است. به نظر مي‌رسد شعار هوشمندانه‌اي است و جهان در شرايط كرونا بيش از همه به نقش و جايگاه معلم در فرآيند آموزش پي برده است و نقشي كه هميشه و همه بر اهميت آن اعتراف داشتند در اين سال‌هاي كرونايي با تمام وجودشان درك كردند به ويژه والديني كه در اين سال‌ها دانش‌آموز داشتند به خوبي متوجه اهميت و نقش تعيين‌كننده معلم شده‌اند. اما تعيين اين شعار يك پرسش كليدي را به ذهن متبادر مي‌سازد كه تحول در آموزش با چگونه معلماني آغاز مي‌شود؟ ترديدي نيست كه پاسخ اين پرسش روشن است و همه مي‌دانند كه معلمي مي‌تواند تحول‌بخش باشد كه در ابعاد مختلف صلاحيت‌هاي معلمي شايستگي قرار گرفتن در اين جايگاه را داشته باشد.معلمي كه هم ويژگي‌هاي شخصيتي، هم مهارت‌هاي معلمي و هم دانش مرتبط با حوزه خود را داشته باشد.معلمي كه متفكر و خلاق و پويا و با انگيزه و عاشق حرفه خود باشد و نگراني و دغدغه‌اي نداشته باشد و تمام تمركز و توجه او بر ايفاي نقش حرفه‌اي خود باشد، كسي كه براي اين حرفه به درستي گزينش و تربيت شده باشد. اما يك پرسش ديگر مكمل پرسش نخست است و آن پرسش اين است كه چنين معلمي براي اينكه تحول‌بخش آموزش باشد نيازمند چگونه نظام و سيستم آموزشي است؟ پاسخ به اين پرسش هم روشن است، چراكه معلم تحول‌بخش نيازمند شرايطي براي ايفاي نقش معلمي است كه محوريت و منزلت معلمي در آن نظام به رسميت شناخته شده باشد و سيستم آموزشي غيرمتمركز اجازه ايجاد تحول و بروز خلاقيت‌ها را به معلمان بدهد تا هر معلمي كلاس خود را تبديل به يك فرصت پرورش تفكر و توليد انديشه كرده و به ياري دانش‌آموزان متفكر و پژوهشگر تحول را در آموزش تبلور بخشد.
در نظام آموزشي متمركز و دستورمحور و ساختار فرسوده و سنتي و در فشارهاي چندجانبه و محدوديت‌ها و معذوريت‌هاي متعدد چگونه مي‌شود تحول ايجاد كرد؟!
به‌طور كلي توسعه همه‌جانبه و پايدار در گرو نظام آموزشي كارآمد و نظام آموزشي كارآمد در گرو سيستم تحول‌پذير و پويا و اين سيستم هم نيازمند معلمان تحول‌بخش است. اين فرمول هم تجربه موفق بشري را به گواهي مي‌گيرد و هم سال‌هاست كه مطالبه خانواده‌ها و دانش‌آموزان و كارشناسان و فعالان حوزه آموزش است، اما متاسفانه گامي در اين جهت برداشته نشده است، لذا متاسفانه بايد گفت جهان معلمان ايراني تناسبي با روز جهاني معلم ندارد.
منبع: روزنامه اعتماد 12 مهر 1401 خورشیدی