اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان چشم انتظار تحقق وعده‌ها
گفت‌وگو با محمدحسن صدقی، منتخب صندوق ذخیره فرهنگیان
هرچند از عمر موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان حدود 27 سال می‌گذرد اما بیشتر در چند سال اخیر این صندوق خبرساز شد و مورد توجه اعضا قرار گرفت. خبرسازی صندوق نخست به دلیل تخلفات مالی و اختلاسی بود که در دوره مدیریت غندالی روی داد و توجه اعضا در دوره مدیریت نیکدل بود که از تعامل با اعضا استقبال نمود و تلاش کرد تا جعبه سیاه این صندوق برای صاحبان این سرمایه گشوده شود؛ جعبه سیاهی که هر چند کامل گشوده نشد اما باعث شد تا برخی از اعضا فعال شوند و پیگیر مطالبات خود و سایر همکاران‌شان که بیش از 1 میلیون و 500 هزار بازنشسته و شاغل را شامل می‌شود، شده و تلاش کردند تا مدیران و مسوولان صندوق را در قبال عملکرد خود پاسخگو نمایند و از اختلاس‌ها و تخلف‌های احتمالی جلوگیری نموده و با کاهش شکاف بی‌اعتمادی این موسسه بزرگ، اقتصادی را به عنوان یک پشتوانه معیشتی برای فرهنگیان حمایت نمایند و با نظارت خود آن را در مسیر کارآمدی قرار دهند. برای اطلاع از آخرین وضعیت و آنچه در نخستین و آخرین نشست منتخبین استانی با مدیران و مسوولان صندوق گذشته است گفت‌وگویی انجام دادیم با محمدحسن صدقی یکی از 83 منتخب استانی که علاوه بر آن در گروه مطالبه‌گران نیز در سال‌های اخیر فعال بوده است و به دلیل اینکه خودش در بازار سرمایه فعال است و کارشناس و مدیر حوزه مالی است اشراف بیشتری هم در این زمینه دارد.
جناب آقای صدقی از شما به خاطر پذیرش گفت‌وگو با «اعتماد» سپاسگزاریم و در شرایطی که کمتر کسی حاضر است به حوزه مطالبه‌گری ورود پیدا کند ضمن تشکر از شما به عنوان پرسش نخست بفرمایید چه شد که بالاخره مدیران صندوق به برگزاری این نشست یعنی نشست با منتخبین استانی رضایت دادند؟
با سپاس از شما و همکاران‌تان در «اعتماد» که پیگیر مطالبات فرهنگیان در حوزه‌های مختلف از جمله صندوق ذخیره هستید در پاسخ به پرسش شما باید بگویم بله درست است بالاخره پس از فراز و نشیب‌ها، همایش دو روزه منتخبین استانی صندوق ذخیره فرهنگیان در تهران برگزار شد هر چند شاید انتظار بود در این نشست از فعالان مطالبه‌گر و تشکل‌های معلمی و کنشگران شبکه‌های اجتماعی به ویژه نمایندگان پیشکسوت مالک صندوق حضور داشته باشند اما باز هم این نشست را که پس از انتخابات نخستین نشست منتخبین با مدیران صندوق است به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم موثر و مفید واقع شود.
خیلی از مطالبه‌گران و افراد فعال نگران این بودند که این نشست صوری باشد و مدیران صندوق بهره‌برداری یک‌طرفه داشته باشند و فرصت ابراز نظر و استمرار مطالبه‌گری فراهم نشود. شما جو نشست را چگونه دیدید؟
شاید در تصور اکثریت اعضا، احتمال یک جلسه یک‌طرفه بوده و اینکه نشست پس از ارایه گزارش‌های مدیریتی، اعضا صرفا نقش مستمع منفعل داشته و جلسه کمافی‌السابق خاتمه یابد، اما با تلاش و همدلی و هماهنگی و تدبیر منتخبین استانی و تعامل و همراهی متقابل مدیران صندوق و به دلیل تشکیل کارگروه‌های تخصصی منتخبین و جلسات فشرده غیررسمی و تخصصی کارشناسی آنان تا پاسی از شب، منتج به ارایه تجزیه و تحلیل و ارایه گفتمان خاص مطالبه‌گری اعضا از هیات‌مدیره و مدیرعامل و هیات امنا و مدیران هلدینگ‌ها و مضافا تدوین بیانیه ۱۹ماده‌ای در جهت حفظ و صیانت با تایید همه منتخبین استانی شد که تقدیم مدیران شد و عاجلانه درخواست نموده تا دراسرع وقت، امر به اقدام شود.
پس شما از این نشست رضایت دارید و بیانیه 19 ماده‌ای را یکی از نشانه‌های موفقیت این نشست می‌دانید به غیر از مواردی که اشاره کردید دیگر چه نشانه‌هایی از مثبت و رضایت‌بخش بودن در این نشست وجود داشت؟
لازم به توضیح است که علاوه بر موارد ذکرشده بیانات مدیرعامل و هیات‌مدیره محترم مبنی بر اجرای تخصیص حق مالکانه، دور از اهداف مطالبه‌گری اعضا نبود و شاید بتوان گفت اگر از قالب شعار و گفتار خارج شود و خیرخواهانه جامه عمل بپوشد، تحصیل حق مالکانه اعضا دور از دسترس نبوده و می‌شود بازده این همایش را مثبت ارزیابی نمود.
چه چیز منفی یا ناامید‌کننده‌ای در این نشست دوروزه که البته مدت‌هاست از آن گذشته وجود داشت؟
بله؛ در کنار موارد مثبت و امیدوارکننده آنچه سیگنال منفی همایش بود و حلاوت بیانات امیدوارکننده مدیران صندوق را به تلخی مبدل نمود، اظهارات مشاور حقوقی مقام وزارت و ریاست هیات امنای صندوق ذخیره فرهنگیان بود که با تاکید بر سپرده‌گذاربودن معلمان عضو نه سرمایه‌گذاربودن آنان، موجب تاسف و تاثر منتخبین و باعث ناامیدی آنها شد چرا که سال‌هاست با تلاش مطالبه‌گران و حقوقدانان که حتی منجر به اصلاحاتی در اساسنامه شده و سرمایه‌گذاربودن معلمان عضو مسجل گردید، و تاکیدشده که معلمان عضو، سرمایه‌گذاران منحصربهفرد صندوق بوده و لذا صاحبان اصلی و مالکان اصلی سرمایه صندوق ذخیره فرهنگیان هستند و اطلاق صرف سپرده‌گذار به جای سرمایه‌گذار، به مثابه تهدید حقوق مالکانه معلمان عضو است.
فرمایشات مشاور محترم حقوقی وزیر، با تاکید بر سپرده‌گذار بودن معلمان عضو، مصداق متولی را در ذهن تداعی می‌کند که حرمت امام‌زاده را نادیده انگارد و تا زمانی که بازوی مشورتی وزارت و رییس هیات امنا، قائل به سرمایه‌گذار بودن اعضا نباشد، شک و تردید قانونگذار مبنی بر مالکیت خصوصی صندوق، قوت بیشتری گرفته و شاید همین مقدمات، منجر به ظهور بند «ک» تبصره ۱۲در قانون بودجه شده باشد.
بی‌تردید این موضوع کلیدی‌ترین مساله است به همین دلیل مطالبه‌گران در سال‌های اخیر همیشه بر ماهیت خصوصی بودن و خصوصی ماندن صندوق تاکید داشتند لذا به نظر می‌رسد این ابراز نظر در جمع منتخبین آن‌هم توسط فردی که در حوزه حقوقی تخصص دارد و مشاور رییس هیات امنا یعنی وزیر آموزش و پرورش است نگرانی اعضا را بیشتر کند و باعث ناامیدی و بی‌اعتمادی به مدیران و مسوولان صندوق شود.
بله درست است وقتی متولیان حریم صندوق ذخیره فرهنگیان، سهوا یا عمدا دفاع بد داشته باشند، اساسنامه صندوق که طبق قانون باید تابع نظر اکثریت سهامداران (معلمان) باشد، به‌طور نامحسوس، جهت اصلاحات، راهی کمیسیون دولت و مجلس می‌شود تا شائبه مالکیت دولتی شدن آن تقویت گردد امری که قبلا اعلام شده بود منتفی شده و دولت قصد ورود ندارد و خصوصی بودن صندوق را پذیرفته است.
ماهیت صندوق یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین موضوع است آیا غیر از این ابراز نظر و به جز بحث ورود دولت و مجلس، نهاد دیگری هم ورود داشته که بر این نگرانی بیفزاید؟
بله متاسفانه مضاف بر آن طبق شواهد غیررسمی متاسفانه قرار است منابع اعضای صندوق در زیرتیغ دیوان محاسبات عمومی (نهادی که وظیفه آن نظارت بر موسساتی است که مالکیت دولتی دارند) قربانی شود. مالکیت خصوصی معلمانی که قریب ۳۰سال به صورت اختیاری، درصدی از حقوق خود را در صندوقی با امید فردایی بهتر و در جهت تامین معیشتی‌شان سرمایه‌گذاری نمودند.
با این وجود به نظر می‌رسد به نشست منتخبین و بیانه‌ای که نوشته شده و خیلی هم مطالبات اعضا را پوشش می‌دهد نمی‌توان امیدوار بود و همان‌گونه که اعضا به ویژه مطالبه‌گران نگران بودند این نشست صوری و برای وقت خریدن است واقعیت‌ها تایید‌کننده این نگرانی است.
هرچند این نگرانی وجود دارد اما از طرفی امیدواریم با حسن تدبیر مدیرعامل محترم و دیگر مدیران با نگرش کلان‌نگر در قالب حاکمیت شرکتی، اولا پروژه تخصیص حق مالکانه اعضا با بورسی شدن داراییهای صندوق، بدون فوت وقت، قوت بیشتری بگیرد، ثانیا اساسنامه ثبت‌شده در سال ۱۴۰۰ که در جهت منافع اعضا بوده، اجرایی شود و با حضور شش نفر از معلمان در هیات امنا، به تصمیمات شورای راهبردی، مشروعیت بیشتری بخشیده شود.
به نظر شما بهترین و مناسب‌ترین راه‌حل تخصیص حق مالکانه به معلمان عضو صندوق کدام است؟
شاید بشود چندین سناریو را در این خصوص پیشنهاد داد اما با توجه به مدل منحصربهفرد و پیچیدگی‌ها و ابهامات ساختاری موسسه، ضرورت شفافیت عملکردی و ساختاری ذیل قانون تجارت، در جهت حفظ منافع سهامداران، فرآیند بورسی شدن داراییهای اعضا، شاه‌کلید بازگشایی این قفل دو دهه گذشته است. هرچند مسوولان امر هم بر اجرای این سناریو تاکید داشته‌اند.
حال که می‌فرمایید مسوولان امر هم بر بورسی شدن توافق داشته‌اند، چرا هنوز بورسی شدن داراییهای اعضا در هاله‌ای از ابهام مانده است؟
البته هرچند بورسی شدن شرکت‌ها تابع قانون بازار اوراق بهادار بوده و شرایط و سلسله‌مراتبی داشته، ولی به نظر می‌رسد هنوز اراده قوی و حمایت همه‌جانبه‌ای مبنی بر اولویت مهم و اساسی در تسریع روند بورسی شدن وجود نداشته، هرچند امیدواریم، تیم فعلی مدیریتی و وزیر محترم به عنوان رییس هیات امنا به صورت جهادی و مشارکت اعضا، کمر همت بسته و به گفتمان و شعارها جامه عمل بپوشانند و دیوار بی‌اعتمادی بین اعضا و مدیران را فرور بریزند.
آیا تاکنون در خصوص فرآیند بورسی شدن اقداماتی انجام شده است؟
هرچند با راه‌اندازی سامانه ثبت کد بورسی و مشارکت و همکاری معلمان در اجرای فرآیند، مقدماتی صورت پذیرفته، اما هنوز وعده‌های مسوولان به صورت عملیاتی نمود پیدا نکرده و تاکنون شرکتی در بورس پذیرش نشده است.
در خاتمه اگر مطلبی برای فرهنگیان عضو صندوق دارید، بفرمایید؟
همکاران و اعضای عزیز، ضمن افزایش آگاهی در مورد حقانیت مالکیت‌شان بر کل اموال و داراییهای صندوق، به عنوان صاحبان اصلی این هلدینگ و آگاهی‌بخشی مستمر به سایرین، در پیگیری حق قانونی‌شان و لزوم نظارت بر اموال‌شان سعی و اهتمام بیشتری داشته باشند.
منبع: روزنامه اعتماد 7 آذر 1401 خورشیدی
