ماه امتحان در فصل التهاب
محمد داوری
سال تحصیلی جاری که پس از دو سال کرونایی انتظار می‌رفت در شرایطی شروع شود که افت دو سال گذشته را جبران کند، از هر جهت با شرایط نامناسبی شروع شد و سه ماهه نخست سال تحصیلی در حالی رو به پایان است و ماه امتحانات نوبت اول فرا می‌رسد که مدارس آمادگی لازم و دانشآموزان و والدین شرایط مناسب برای برگزاری امتحانات را ندارند. در هفته‌های اخیر نیز تعطیلی ناشی از آلودگی هوا و شرایط اجتماعی و امنیتی موجب شده است تا نگرانی‌ها از برگزاری امتحانات بیشتر شود. دی‌ماه و نیمه سال تحصیلی در پیش است و التهاب فصل پاییز گویا به فصل زمستان هم خود را می‌رساند و نه تنها جامعه و دانشگاه‌ها، بلکه مدارس هم متاثر از التهابات اجتماعی، امنیتی و سیاسی نیازمند تدابیر ویژه و اقدامات متناسب با این فضا هستند. از آنجا که فلسفه برگزاری امتحانات نوبت اول در مدارس، ارزیابی عملکرد سه ماهه معلمان، کادر مدرسه، والدین و دانشآموزان است تا با بررسی نقاط قوت و ضعف برای نیمه دوم سال تحصیلی برنامه‌ریزی شود، به نظر می‌رسد شرایط برای این ارزیابی مهیا نیست. اگر این تصویر و تفسیر را از این شرایط بپذیریم، لازم است راهکارهای مناسب آن را هم مورد توجه قرار دهیم. معمولا در چنین شرایطی ساده‌ترین راهکار مورد توجه قرار می‌گیرد و اکثر دست‌اندرکاران توصیه می‌کنند امتحانات سخت گرفته نشود و معلمان و مدارس ملاحظه دانشآموزان را بکنند. در حالی که این راهکار مغایر با فلسفه امتحان آن هم در نوبت اول است، چراکه هدف مچ‌گیری از دانشآموزان یا هدف اصلی فقط ارزیابی از عملکرد دانشآموزان نیست. در واقع کارنامه‌ای که به دانشآموزان داده می‌شود کارنامه همه عوامل مدرسه و خانواده است که در فرآیند آموزشی و پرورشی دخیل هستند. حال باید به این پرسش پاسخ داد که در نخستین سال تحصیلی پساکرونا و در سال تحصیلی که جامعه و مدرسه در التهاب است چه باید کرد؟ آنچه بیش از همه روشن است باید پیام درک دانشآموزان از سوی عوامل مدرسه و والدین به آنها منتقل شود و سپس با‌توجه به فلسفه امتحان نوبت اول، گفته شود که در این شرایط کارنامه دانشآموزان، نتیجه عملکرد همه عوامل و متاثر از شرایط موجود است و بعد از آن انتظار از دانشآموزان را باید واقع‌بینانه طرح کرد تا رقابت و تلاش کاذب برای کسب نمره از‌سوی دانشآموزان و دادن نمره از سوی معلمان برای ارایه تصویر غیرواقعی صورت نگیرد. این رویکرد مبتنی بر فلسفه امتحان و بر‌اساس واقعیت‌ها و شرایط موجود می‌تواند راهنمای عوامل مدرسه باشد. در این چارچوب به ابتکار خود و متناسب با شرایط محیطی و جغرافیایی و به اقتضای شرایط مدرسه به صورت غیرمتمرکز و به استناد توصیه کارشناسانه مدرسه‌محوری راهکارهای مناسب را ارایه دهند.
منبع: روزنامه اعتماد 23 آذر 1401 خورشیدی
