جمهوری اسلامی به سمت حکومت اسلامی تمایل پیدا کرده است
سيد محمد خاتمي:
معتقدم مي‌توان اسلام را چنان ديد و شناخت كه جايگاه «عرف» را در عرصه حيات اجتماعي به رسميت بشناسد
سيد محمد خاتمي ظهر دیروز در ديدار جمعي از فعالان سياسي، روزنامه‌نگاران و اقشار مختلف مردم به مناسبت عيد سعيد فطر در سخناني با اشاره به تفاوت ميان براندازي و اصلاح‌طلبي عنوان كرد: بسياري از اشكالات موجود در ساختار كشور از چند دهه پيش آرام آرام خود را نمايان كرده بود و دقيقا به همين خاطر هم ضرورت و نياز به اصلاح از همان سال‌هاي دهه ۷۰ احساس شد.
به گزارش جماران، وي با اشاره به تركيب و مفهوم جمهوري اسلامي گفت: جمهوري تاريخ، معنا و لوازمي دارد. از دوران روم باستان، يونان و تا به امروز جمهوري به اشكال مختلف وجود داشته و توسعه يافته است و امروز اشكالي از آن در جهان وجود دارد كه در حكمراني موفق بوده‌اند. اما در مورد اينكه تركيب «جمهوري اسلامي» معنا دارد يا خير، بايد بحث شود. مدافعان آن دلايلي دارند و معتقدان به ضديت عرف و دين نيز براي خود فكت و استدلال دارند، اما شخصا معتقدم مي‌توان اسلام را چنان ديد و شناخت كه جايگاه «عرف» را در عرصه حيات اجتماعي به رسميت بشناسد، چنانكه امام براي آن جايگاه مهمي قائل بودند و در شرايط خاص در فرآيند راه بردن جامعه بر نقش آن از نظر اسلام صحه گذاشتند.
وي يادآور شد: من ابتدا از تعبير «مردم‌سالاري ديني» استفاده كردم، اما بعدا آن را به «مردم‌سالاري سازگار با دين» اصلاح كردم كه منظور از مردم‌سالاري، همان دموكراسي و از دين، ديني سازگار با عرف بود. اما متاسفانه امروز شاهديم جمهوري اسلامي به سمت حكومت اسلامي تمايل پيدا كرده است.
خاتمي به ذكر خاطره‌اي از دوران حضور امام در نوفل‌لوشاتو پرداخت و گفت: هنگامي كه امام در نوفل‌لوشاتو حضور داشتند دكتر مصطفي رحيمي از روشنفكران آن دوران نامه‌اي را خطاب به امام در مخالفت با جمهوري اسلامي نوشت كه من پيگير رسيدن آن به دست امام بودم. بعد از چند روز از مرحوم حاج احمدآقا پرسيدم كه «آيا آقا نامه را خواندند؟» ايشان پاسخ داد كه «بله، دو بار هم خواندند. اما گفتند ايشان (دكتر رحيمي) جمهوري اسلامي را جمهوري آخوندي فهميده است و اين مطالبي كه ايشان گفته مربوط به حكومت آخوندي است كه درست مي‌گويد. اما آنچه مدنظر ماست حكومت اسلامي است.»
خاتمي گفت: مردم در همه‌پرسي تعيين نظام به كدام جمهوري اسلامي راي دادند؟ اگر همان زمان مي‌گفتيم كه قرار است با اسلامي آن شما را تحت فشار قرار دهيم، آيا كسي به آن راي مي‌داد؟
رييس دولت اصلاحات با اشاره به ديدگاه امام درخصوص جمهوري اسلامي گفت: كار بزرگ امام علاوه بر تبيين فقه پويا برمبناي زمان و مكان، شرعي كردن عرف بود. آقاي دكتر سعيد حجاريان در سال‌هاي ابتداي اصلاحات گفت: تعبير «ولايت مطلقه فقيه» از سوي امام، براي عرفي كردن شرع است، درحالي كه من فكر مي‌كنم اين نظريه امام به معناي شرعي كردن عرف است.
رييس‌جمهوري پيشين ايران با تاكيد بر اينكه جمهوري اسلامي به حكومت به اصطلاح اسلامي ميل كرده است و بايد به جمهوري اسلامي بازگردد، اظهار كرد: مي‌گويند اگر زناني روسري‌شان تا نصف سر عقب باشد، بچه‌هاي خودمان هستند، اما اگر روسري كاملا افتاد و چهار تار مو بيشتر آشكار شد، ديگر بچه‌هاي خودمان نيستند! بله، مذاق اسلام با ولنگاري مخالف است، ولي اسلام دين ركود نيست و با توجه به زمان و مكان انعطاف دارد.
وي با اشاره به شعار زن، زندگي، آزادي گفت: من از اين شعار به عنوان يك «شعار زيبا» تعبير كردم، اما معتقدم اگر زندگي مي‌خواهيم، زندگي در براندازي پيدا نمي‌شود؛ چراكه در آن صورت ايران روزگار خوبي نخواهد داشت و آشوب و ناآرامي‌هاي سنگيني را
در پي خواهد داشت.
خاتمي با اشاره به تفاوت‌هاي اصلاح‌طلبي و براندازي گفت: اصلاح‌طلبان مي‌گويند وضع امروز مساوي با جمهوري اسلامي نيست و بايد با روش‌هاي مسالمت‌آميز اصلاح شود، اما براندازان مي‌گويند جمهوري اسلامي همين است و بايد برانداخته شود.
منبع: روزنامه اعتماد 6 اردیبهشت 1402 خورشیدی