سازمان نظام معلمی ضرورت امروز
علي‌اصغر فاني
رويكرد نظام اداري كشور حركت به سمت كوچك‌سازي اندازه دولت است. بدنه سنگين دولت و حجم نيروي انسانی بالاي آن عملا چابكي را از مديريت دولتي گرفته است. هزينه‌هاي اداره نظام دولتي سهم بالايي از بودجه سالانه را تشكيل مي‌دهد. نسبت اعتبارات عمراني به اعتبارات جاري قابل قبول نيست. از سوي ديگر تمركز بالا در مديريت دولتي، خلاقيت را از عوامل استاني، شهرستاني و منطقه‌اي گرفته و نوآوري را در سازمان دولت، كمرنگ كرده است. وزارت آموزش و پرورش نيز از قاعده بالا مستثني نيست. در آموزش و پرورش براي حضور 547 هزار معلم در كلاس، حدود 220 هزار كادر اداري، خدماتي و…. مشغولند كه اين نسبت يعني نسبت نيروهاي صف به نيروهاي ستاد حدودا 2.5 برابرمي‌شود. اين مفهوم از اين نسبت چنين مستفاد مي‌شود كه در ازای هر 5 معلم، 2 نيروي پشتيبان وجود دارد. لذا در آموزش و پرورش بايد دو اقدام زير صورت گيرد:
1- كاهش تمرکز: بايد تلاش كرد از تمركز كاسته شود و انجام كارها به رده‌هاي پايين‌تر واگذار شود. استقرار نظام مدرسه‌محور كه در سال‌هاي اخير در آموزش و پرورش مطرح شده و در سند تحول بنيادين آموزش و پرورش بر آن تاكيد شده است، ضروري به نظر مي‌رسد. كاهش تمركز و سوق دادن امور به رده‌هاي پايين‌تر، از تراكم نيرو در ستاد كاسته و نيروهاي پشتيبان تعديل مي‌شوند.
2- امور حاكميتي و امور تصدي‌گري: در حال حاضر اموري كه توسط ستاد دنبال مي‌شود به دو قسمت زير تفكيك مي‌گردد:
1/2- امور حاكميتي: اموری است كه بايد توسط دولت انجام شود.
2/2- امور تصدي‌گري: كه قابل واگذاري است يعني اموري كه مي‌توان آن را به ديگران واگذار كرد و ستاد نقش ناظر را ايفا مي‌كند.
در كشور ما سازمان‌هايي تحت عنوان كلي «سازمان عمومي غيردولتي» وجود دارند كه در عين حال كه در خدمت جامعه هستند بخشي از نظام دولتي نيستند و وجودشان به اندازه دولت اضافه نمي‌كند.
مانند سازمان نظام پزشكي، سازمان نظام پرستاري، سازمان نظام مهندسي و…
ماموريت اين سازمان‌ها، همكاري با دستگاه مربوطه و ارايه خدمات تصدي‌گري است كه قبل از تشكيل سازمان توسط عوامل دولتي انجام مي‌شده است.
در آموزش و پرورش با حضور قريب به يك ميليون نفر معلم و پيرامعلم (كاركنان آموزش و پرورش كه در مشاغل غيرمعلمي انجام وظيفه مي‌كنند) ضرورت تاسيس «سازمان نظام معلمي» بيش از ساير نهادها و وزارتخانه‌ها حس مي‌شود.
این سازمان می‌تواند وظایف زیر را عهده‌دار شود:
اگر تعريف زير را براي سازمان معلمي بپذيريم:
«سازمان نظام معلمي» سازماني است غيردولتي، صنفي، تخصصي، غيرسياسي، غيرانتفاعي و داراي شخصيت حقوقي مستقل. وظايف زير را مي‌توان به عنوان بخشي از وظايف سازمان مطرح كرد:
1- سنجش صلاحيت‌هاي تخصصي و حرفه‌اي معلمان
2- صدور كارت عضويت و شماره نظام معلمي
3- نظارت بر كيفيت كار تخصصي و حرفه‌اي معلمان
4- اجراي برنامه‌هاي آموزشي مداوم
و…
در رتبه‌بندي معلمين اگر اين سازمان وجود داشت، بررسي صلاحيت‌ها را به راحتي و با استقلال راي مي‌توانست انجام داده و جلوي تنش‌ها را بگيرد.
منبع: روزنامه اعتماد 4 تیر 1402 خورشیدی