همه اتهامات تتلو
عبدالصمد خرمشاهی، حقوقدان در گفت‌وگو با «اعتماد» به روند حقوقی پرونده امیرحسین مقصودلو می‌پردازد
یک منبع آگاه در مورد بازداشت تتلو در سال ۹۵ به «اعتماد» می‌گوید: او به دلیل اینکه به قاضی پرونده‌اش توهین و او را تهدید کرده بود مدتی در اداره دهم پلیس آگاهی بازداشت بود
بهاره شبانکارئیان
شنیده‌ها حاکی است؛ اغلب متهمانی که از ترکیه به ایران استرداد می‌شوند از طریق مرز بازرگان وارد ایران می‌شوند؛ این مسیر امن‌ترین راه زمینی محسوب می‌شود…
«امیرحسین مقصودلو» ملقب به تتلو خواننده‌ای که ۱۵ آذر ماه جاری توسط پلیس ترکیه از طریق همین مرز به مراجع قضایی در ایران تحویل و توسط آنها دستگیر می‌شود و طبق گفته ناصر عتبانی، رییس کل دادگستری آذربایجان غربی، شانزدهم آذر ماه به مقامات قضایی تهران، تحویل داده شده است.
یک منبع آگاه در مورد دستگیری تتلو به «اعتماد» می‌گوید: «تتلو در مرز بازرگان تحویل وزارت اطلاعات شده است و نه ماموران پلیس.»
این منبع آگاه در واکنش به اینکه پرونده تتلو به کدام وزارت یا مرجع قضایی ارجاع خواهد شد، توضیح می‌دهد: «ابتدا باید مشخص شود شکایت‌هایی که علیه او ثبت شده در کدام شعبه است بعد پرونده به همان مرجع منتقل شود.»
به گفته این منبع آگاه، تتلو سال ۱۳۹۵ مدتی در اداره دهم پلیس آگاهی تهران بازداشت بوده است. این منبع آگاه در همین راستا می‌گوید: «تتلو سال ۹۵ به دلیل اینکه به قاضی پرونده‌اش توهین و او را تهدید کرده بود مدتی در اداره دهم پلیس آگاهی بازداشت بود.»
تتلو تا پیش از اینکه از ایران خارج شود دو بار دستگیر می‌شود؛ سال ۱۳۹۲ و سال ۱۳۹۵. شنیده‌ها حاکی از آن است که سال ۹۵، «بیژن.ق»؛ قاضی پرونده به تتلو بی‌احترامی می‌کند و تتلو در واکنش به این بی‌احترامی به سمت قاضی قندان پرت می‌کند. البته چند روز بعد همان قاضی طی نامه‌ای از شکایت خود علیه تتلو صرف‌نظر می‌کند. پس از این ماجرا عباس جعفری دولت‌آبادی، دادستان وقت تهران، در ۱۵ آبان ۱۳۹۵ اعلام می‌کند: «یک خواننده زیرزمینی در ایران به مجازات شلاق و حبس محکوم شده است و به موجب حکم صادره از محاکم تهران، این خواننده زیرزمینی به ده سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده است که با توجه به اعلام گذشت یکی از شکات، یک دوم مجازات حبس تعلیق شده است.»
در نهایت این خواننده سال ۱۳۹۷ ایران را به مقصد استانبول جهت اجرای کنسرت ترک می‌کند، اما یک سال بعد هم در ترکیه به علت نقض مقررات ویزا، یک هفته بازداشت می‌شود.
با گذشت سه سال از آخرین بازداشت تتلو در ترکیه، هفته گذشته قبل از اینکه او با پاسپورت پانچ شده به فرودگاه برود و برگه دیپورت خود را امضا کند فیلمی از خانه او که در استانبول به «خانه وحشت» معروف شده است، منتشر می‌شود. در این فیلم که مشخص نیست توسط چه کسی و با چه انگیزه‌ای ضبط و در فضای مجازی منتشر شده؛ دختری نوجوان به سمتی که دقیقا مشخص نیست کجاست، می‌دود، اما ناگهان چند دختر دیگر دست و پای او را می‌گیرند و دختر نوجوان شروع به جیغ زدن می‌کند… .
پیش از این ماجرا نیز یک بازیگر ایرانی و چند دختر و پسر از شکنجه‌ها، فحاشی‌ها و آزار و اذیت‌هایی که تتلو در همان خانه با آنان داشته، ادعاهایی را مطرح کرده بودند.
شاید شروع این ادعاها مربوط به اردیبهشت سال ۱۳۹۹ باشد. زمانی که تتلو در صفحه اینستاگرام خود برای جذب دختران نوجوان ۱۵ الی ۱۸ ساله فراخوان می‌دهد تا به خانه او بروند اما تتلو حالا با چه انگیزه‌ای ناگهان تصمیم می‌گیرد به فرودگاه ترکیه برود و در آنجا اعلام کند که می‌خواهد به ایران بازگردد، هنوز برای هیچکس واضح و مبرهن نیست.
برخی می‌گویند تتلو از کشور ترکیه دیپورت شده، برخی می‌گویند تتلو به خواست خودش به ایران بازگشته و برخی دیگر هم می‌گویند تتلو به دلیل بدهی زیاد و شکایاتی که در ترکیه از او ثبت شده بود مجبور شد به ایران بازگردد… .
با این حال تتلو در یکی از فیلم‌هایی که در فرودگاه ترکیه از او ضبط و منتشر شده، می‌گوید از همه‌چیز خسته شده و قصد بازگشت به ایران را دارد. با این حال او چند ساعت بعد ناامید از فرودگاه ترکیه خارج می‌شود. لحظه خروج تتلو از فرودگاه ترکیه نیز توسط برخی افراد ثبت شده است. این فیلم‌ها با واکنش‌های زیادی از سوی کاربران فضای مجازی مواجه شد؛ کاربران معتقد بودند این اقدام او نیز نمایشی و برای جذب فالوور بیشتر بوده است. تا اینکه یازدهم آذر ماه خبرگزاری‌ها اعلام می‌کنند پلیس ترکیه تتلو را بازداشت و به بازداشتگاه منتقل کرده است. خبرگزاری‌ها علت بازداشت تتلو را فحاشی به اعضا و کارکنان کنسولگری ایران در استانبول اعلام می‌کنند. این در صورتی است که هیچ مستندی از لحظه فحاشی به اعضا و کارکنان کنسولگری یا درگیری با ماموران ترک ثبت و در فضای مجازی منتشر نشده است.
خبرگزاری میزان در مورد تتلو نوشته است: «متهم در خصوص تحقیق از اتهامات انتسابی تفهیم اتهام و در جهت تکمیل تحقیقات تحویل ضابط قضایی شده است.» میزان در ادامه به شکایت‌هایی که در دستگاه قضایی علیه این خواننده ثبت شده، اشاره کرده: «شکات خصوصی این خواننده غیرمجاز، شکایت‌های متعددی در دستگاه قضایی علیه او ثبت کرده بودند. مهم‌ترین شکات این فرد نوجوانان زیر ۱۸ سال و خانواده‌های‌شان هستند.»
با اینکه چهار روز است تتلو به ایران بازگشته، اما هیچ مصاحبه یا فیلمی از او پخش نشده است. حالا «اعتماد» در گفت‌وگو با «عبدالصمد خرمشاهی»، حقوقدان به اتهامات و احکامی که ممکن است تتلو با آنها روبه‌رو شود، می‌پردازد. این وکیل پایه یک دادگستری معتقد است؛ با اتهاماتی که به امیرحسین مقصودلو وارد شده، قاعدتا باید پرونده او در دادگاه یک کیفری تهران رسیدگی شود.
عنوان شده که امیرحسین مقصودلو در ترکیه جرایمی را مرتکب شده است. صرف نظر از اینکه او چرا و چگونه به ایران دیپورت شده، چه مجازاتی در انتظار او خواهد بود؟
مطابق ماده 7 قانون مجازات اسلامی هر یک از اتباع ایرانی در خارج از کشور مرتکب جرمی شوند در صورتی که به ایران استرداد شوند طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات خواهند شد. هر چند باید دید فرد متهم رفتاری که در خارج از ایران داشته به موجب قوانین ما، جرم محسوب شده یا خیر! در مورد تتلو در خارج از ایران هم مطرح شده مرتکب جرایمی شده است. البته صرف‌نظر از اینکه تتلو شاکی خصوصی دارد یا خیر باید در نظر داشته باشیم؛ این فرد فعلا به عنوان متهم شناخته شده و هنوز محاکمه نشده است، اما در حال حاضر جرایمی به این شخص نسبت داده شده که باید به این جرایم در یک دادگاه صالح رسیدگی شود.
تتلو امکان دارد با جرایمی سنگین روبرو شود. می‌توانید به چند مورد از این جرایم اشاره کنید؟
اول، بحث فساد فی الارض است. دوم، بحث توهین مطرح است؛ طبق ماده 608 قانون مجازات اسلامی. سوم، تشویق به فساد و فحشا است؛ طبق ماده 639 قانون مجازات اسلامی و سایر جرایم دیگر… در این پرونده، بحث تعدد جرم مطرح است، اما باید بحث تعدد جرم طبق قانون مجازات اسلامی رسیدگی شود و طبیعتا با چنین جرایمی، مجازات اشد در نظر گرفته خواهد شد. البته همانطور که اشاره کردم همه این موارد منوط بر این است که تتلو در دادگاه صالح محاکمه شود و بتواند از خودش دفاع کند. شاکیان و مدعیان خصوصی هم اگر خسارتی (مادی یا معنوی) بر آنها وارد شده باید در دادگاه مطرح و مطالبه کنند.
تتلو نباید از قوانین مجازات اسلامی بی‌خبر باشد. چگونه است که او با آگاهی کامل از مجازات خود تصمیم می‌گیرد به ایران بازگردد؟ آن هم با استقبالی خاص!
دلایل این فرد و استقبال او برای آمدن به ایران هنوز مشخص نشده است. مسائل مربوط به این موضوع هنوز پشت پرده است و نمی‌شود در این باره اظهارنظر کرد.
با توجه به اتهاماتی که به امیرحسین مقصودلو وارد شده، فکر می‌کنید او با حکم اعدام مواجه می‌شود؟
اولین موضوعی که به ذهن هر حقوقدان می‌رسد؛ ماده 286 قانون مجازات اسلامی است. با توجه به جرایم متعددی که به امیرحسین مقصودلو نسبت داده شده، اگر تمام این جرایم اثبات شود، او با اتهام مفسد فی الارض روبرو خواهد شد. طبق ماده 286 قانون مجازات اسلامی؛ هر کس به جرم گسترده مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد شود و موجب خسارت جسمانی افراد یا اموال عمومی یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع شود، مفسد فی الارض است. مواردی که برای این فرد عنوان کردند ذهن مخاطب را به ماده 286 قانون مجازات اسلامی معطوف می‌کند. البته باید مواردی که عنوان شده یعنی وضعیت دختران، آدم ربایی، تهدید، ضرب و جرح یا آزار و اذیت جنسی و دیگر مواردی که ادعا شده در دادگاه با توجه به مدارکی که ارایه می‌شود، اثبات شود. چون می‌دانیم این فرد هم حق وکیل دارد و هم حق دفاع. بنابراین باید تحقیقات گسترده و مفسلی صورت بگیرد. کیفرخواست نیز باید مستدل باشد. همچنین دفاعیات آقای مقصودلو یا همان تتلو و وکیل ایشان استناد شود. با اتهاماتی که به این فرد وارد شده؛ پرونده او قاعدتا باید در دادگاه کیفری یک تهران رسیدگی شود. بر اساس شنیده‌ها، احتمال می‌رود که این فرد شاکی خصوصی یا مدعی خصوصی نیز داشته باشد.
بحث شاکی خصوصی برای استرداد یک فرد چقدر می‌تواند درست باشد؟ یا موارد دیگر هم می‌تواند باعث استراد یک نفر شود؟
در این مواقع امکان دارد دادستان به عنوان مدعی‌العموم ورود کند. مثلا شخصی در خارج از کشور به مقدسات توهین می‌کند یا مرتکب اعمالی می‌شود که در ایران جرم است. این موارد اگر مطرح باشد به درخواست مدعی‌العموم در صورتی که متهم شاکی خصوصی نداشته باشد، باید به ایران استرداد شود. به عنوان مثال اختلاس گسترده‌ای صورت می‌گیرد. در این مورد دیگر شاکی خصوصی وجود ندارد و قطعا مدعی‌العموم به پرونده ورود پیدا می‌کند. در نتیجه درخواست می‌شود شخصی که اختلاس کرده از طریق پلیس اینترپل به ایران مسترد شود، اما در مورد پرونده تتلو بر اساس ظواهر امر از پلیس ترکیه خواسته شده، او را به ایران بازگردانند. البته در این میان قطعا مواردی نیز پشت پرده وجود دارد که ما از آن اطلاعی نداریم.
از منظر جرم‌شناسی چه عواملی باعث شده امیرحسین مقصودلو تبدیل به شخصیتی متفاوت و غیر متعارف شود و طرفداران زیادی داشته باشد؟
افراد زیادی طرفدار این فرد هستند. تا جایی که تتلیست راه انداخته شد. اینجا چند نکته وجود دارد. باید دید این شخصیت چه کاریزمایی داشته که اینقدر نوجوانان و جوانان طرفدار او هستند؛ کسی که رفتار نامتعارف دارد و در برخی موارد موادمخدر استفاده و جوانان و نوجوانان را هم تشویق می‌کند! در نتیجه باید دید صدای این فرد باعث شده طرفدار داشته باشد یا نوجوانان و جوانان در نهان خود، با رفتارهای تتلو همزادپنداری می‌کنند! به هر حال می‌دانیم که تتلو دهن کجی‌هایی به سنت، قوانین و چارچوب‌های اخلاقی داشته است. شاید جوان یا نوجوانی این رفتارها را می‌پسندد. وقتی جوانان از طریق راه سالم نمی‌توانند علایق خود را بروز دهند خب چه بسا به سمت افرادی می‌روند که یک سری ارزش‌ها را نادیده می‌گیرند. حالا چرا تتلو به این نقطه می‌رسد که چنین رفتارهایی را از خود بروز می‌دهد، به عوامل مختلف درونی و بیرونی بستگی دارد. از جمله ژنتیک، محیط خانواده، جامعه و… هرچند فقط تتلو نیست که چنین رفتارهایی از خود نشان می‌دهد و شاید افرادی باشند که شبیه به این فرد هستند، ولی حفظ ظاهر می‌کنند و پشت پرده همچون تتلو رفتار می‌کنند، اما در مورد رفتارهای علنی این خواننده برخی معتقد بودند اگر در ایران به او مجوز کنسرت داده و برخوردهای ملایم‌تری با این جوان می‌شد، کار به این جا نمی‌کشید. در مجموع نکته‌های زیادی از نظر جرم‌شناسی و روانشناختی در رابطه با این جوان وجود دارد، اما به‌طور خلاصه می‌توان گفت که تتلو خودش هم معلول است و هم علت. یعنی علت یک‌سری رفتارهای نامتعارف در جوانان شده است. به هر حال جوانان یا نوجوانان از شخصیت‌هایی که دوست دارند، الگوبرداری و تقلید می‌کنند. این موضوع هم وجود دارد که جوانان و نوجوانان نمی‌توانند خواننده مورد علاقه‌شان را از نسل‌های خیلی قدیم انتخاب کنند. چه بسا که زبان آنها را متوجه نمی‌شوند. مثلا نوجوان 16 الی 17 ساله گرایشی به صدای امثال مرحوم شجریان یا خواننده‌های سنتی ندارد. نوجوانان و جوانان معمولا به دنبال دنیای جدید، چهره جدید، صدای جدید و رفتارهای جدید هستند. البته باید این موارد بررسی شود که چرا چنین افرادی اینقدر طرفدار دارند و چرایی این موضوع بحث‌های پیچیده‌ای را شامل می‌شود و مسوولان امر باید به این نکات توجه کنند و این موضوع را هم در نظر بگیرند که با مجازات این شخص ماجرای تتلیسم از بین نمی‌رود. اصلا فرض کنید این شخص اعدام یا حذف شود! آیا با حذف این شخص فرد یا افراد دیگری مثل تتلو از جامعه زاده نمی‌شوند؟ و صد درصد شاید چهره‌های جدیدتر از تتلو افراطی‌تر عمل کنند. به هر حال ما همیشه در کنار مجازات بحث بازپروری و اصلاح و تربیت را در نظر می‌گیریم. باید دید چرا فرهنگ جامعه ما به این سمت کشیده شده که نوجوانان وجوانان در حد پرستش این فرد پیش بروند. شخصی که اینقدر طرفدار دارد همان قدر هم می‌تواند اثرات مخرب روی جوانان بگذارد. بنابراین این موضوعات باید از لحاظ آسیب‌شناسی، روانشناسی، جامعه‌شناسی و جرم‌شناسی بررسی شوند. با ارعاب، تهدید و مقابله فیزیکی نمی‌شود جلوی اینگونه جریانات را گرفت.
در مورد پرونده امیرحسین مقصودلو مطلبی وجود دارد که بخواهید عنوان کنید.
متهم با هر جرمی اجازه دارد وکیل داشته باشد و دادگاه هم نمی‌تواند چنین شخصی را از حق داشتن وکیل منع کند. حتی اگر مجازات ایشان سنگین باشد و او نتواند برای خود وکیل انتخاب کند، دادگاه باید برای او وکیل انتخاب کند. بنده فکر می‌کنم پرونده آقای مقصودلو بسیار حساس است و توجه افکار عمومی را به خود جلب کرده و همه منتظر هستند ببینند دفاعیات تتلو در دادگاه چگونه است و چگونه محاکمه می‌شود و چه مجازاتی برای این جوان در نظر گرفته خواهد شد.
منبع: روزنامه اعتماد 18 آذر 1402 خورشیدی
