برای ما که کودک داریم با پیام‌های رسانه‌ای ناگوار چه کنیم؟
مسعود صادقی
پژوهشگران امريكايي در يك مطالعه موردي دريافتند كه پس از بمب‌گذاري سال 1995 در اوكلاهاما‌سيتي و همچنين پس از حملات تروريستي
11 سپتامبر، آن دسته از كودكاني كه زمان بيشتري را درمعرض گزارش اين حوادث بوده‌اند، نشانه‌هاي بيشتري را در ارتباط با تروما بروز داده‌اند. نتيجه اينكه اين خبرها كودكان را مضطرب‌تر مي‌كند و نكته مهم‌تر اينكه آن دسته از كودكاني كه زمينه اضطراب را دارند، اين خبرها را بيشتر دنبال مي‌كنند. دريافت اطلاعات جديد از راه دنبال كردن پوشش خبري رسانه‌ها، بخشي از زندگي ما پدران و مادران است درحالي كه رويدادهاي اندوهبار و گاه وحشتناك از حوادث طبيعي تا اقدامات تروريستي و درگيري‌هاي سياسي و اجتماعي سهم مهمي از خبرها را دارند به‌ويژه براي ما كه در ايران زندگي مي‌كنيم شايد حجم و عمق اخبار حوادث و رخدادهاي ناگوار بيشتر از ديگر خبرها باشد. به‌طور كلي ارزش خبري برخورد يكي از ارزش‌هاي جذاب در ميان ارزش‌هاي هفتگانه خبري است كه بيشتر از همه در اخبار حوادث نهفته است و توجه مخاطبان را به خود جلب مي‌كند. دنبال كردن خبر حوادث حتي اگر مستقيم به ما مربوط نباشد، ما را متاثر مي‌كند و البته در يك محيط خانوادگي كودكان هم همپاي بزرگ‌ترها در معرض آن قرار مي‌گيرند. آنها صداي اخبار تلويزيون را دريافت و سخنان بزرگسالان را مي‌شنوند و اگرچه ممكن است هميشه آنچه را كه دريافت مي‌كنند درك نكنند، اما همين داده‌هاي اندوهبار و خشن مي‌تواند سرچشمه اضطراب و نگراني باشد. كودكان بزرگ‌تر و نوجوانان اطلاعات بيشتري از اينترنت و شبكه‌هاي اجتماعي به دست مي‌آورند. والدين اغلب از ميزان مواجهه فرزندان‌شان با تلويزيون اطلاعي ندارند و براي آنها يا مربي‌ها، سوال اين است كه اندازه استاندارد اين مواجهه چقدر است؟ روانشناسي زرد يعني همان محتواي شبه روانشناسانه كه مبناي علمي ندارد توصيه مي‌كند: «خودت را از اخبار منفي دور نگهدار!» ولي ما با واقعيت و در اجتماع زندگي مي‌كنيم بنابراين نيازمند دريافت اطلاعات از محيط هستيم. لازم است در فرآيند دريافت محتواي رسانه‌اي برنامه داشته باشيم، گزينش‌گري كنيم تا ميان بخش‌هاي مختلف زيست خود تعادل برقرار كنيم. براي مديريت مواجهه كودكان با رويدادهاي خبري اندوهبار يا وحشتناك يك مجموعه راهكار توصيه مي‌شود:
برنامه گفت‌وگوي روشنگر با فرزندان داشته باشيد
با فرزندان و نوجوانان خود درباره آنچه ديده و شنيده‌اند، گفت‌وگو كنيد، با روش و ادبياتي متناسب با سن‌ها به شايعه‌ها يا برداشت‌هاي نادرست پاسخ‌هاي روشنگر بدهيد.
گاهي فرزندان را از محيط انتشار خبر دور كنيد
ما خيلي آسان گرفتار شدن موج خبري مي‌شويم و حتي متوجه حضور فرزندان در محيط نمي‌شويم درحالي كه گاهي لازم است كودكان بسيار خردسال در معرض خبرها قرار نگيرند، نكته مهم اينكه آنها ممكن است درك نكنند كه آنچه مي‌بينند بازپخش است بلكه تصور مي‌كنند دوباره يك اتفاقي رخ داده است و تاثير دوچنداني از آن بپذيرند.
براي استفاده از تلويزيون و اينترنت برنامه‌ريزي كنيد
نوبت‌هاي زماني براي اينترنت و تلويزيون تعيين كنيد و آن را به 30 تا 60 دقيقه محدود كنيد. سپس برخيزيد و كار ديگري انجام بدهيد از پياده‌روي تا ظرف شستن يا حتي خواندن و… اگر همچنان مي‌خواهيد از تلويزيون يا اينترنت بهره بگيريد، از محتواي علمي، سرگرمي و هرآنچه جز اخبار حوادث استفاده كنيد.
زماني براي با هم بودن
زماني را براي همنشيني با دوستان و خانواده مشخص كنيد. با كودكان، زماني را براي بازي كردن، مطالعه يا راه‌هاي ديگر براي لذت بردن از باهم بودن پيدا كنيد. خنديدن عنصر مهم زندگي است.
گاهي به مشاور روانشناس نياز داريد
ممكن است شما يا فرزندان‌تان در مواجهه با رويدادهاي خبري غم‌انگيز دچار مشكل شويد. اگر خبرهاي ناگوار در روابط، كاركرد حرفه‌اي، عادات خواب يا خوردن شما اختلال ايجاد كرده، شايد بهتر باشد از يك مشاور روانشناس كمك بگيريد. اگر فرزندان شما علايمي از اضطراب، مانند كابوس‌هاي شبانه يا اضطراب هنگام ترك والدين از خود نشان مي‌دهند، روانشناسان مي‌توانند نكاتي را براي غلبه بر اين رفتارها ارايه دهند.
منابع:
https: //www.apa.org/topics/journalism-facts/news-coverage-children
كارشناس ارشد ارتباطات و روزنامه‌نگار
منبع: روزنامه اعتماد 29 بهمن 1402 خورشیدی