شامگاه چهارشنبه خبر انتخاب زاکانی در نشست غیررسمی اعضای شورای ششم خیلی زود به خبر رسمی برخی رسانه‌های همراه با او مبدل شد به‌طوری که خبرگزاری فارس رسما از انتخاب شهردار بعدی تهران خبر داد و برخی صفحات بدون هویت فعال در فضای مجازی هم به صورت هماهنگ از این انتخاب استقبال کردند. ورود تانک به شهرداری، یا انتخاب شهردار انقلابی، ارزشی و فسادستیز ازجمله عناوینی بود که در توییت‌های مرتبط با انتخاب زاکانی به عنوان شهردار جدید تهران دیده می‌شد هرچند اساسا هنوز انتخابی صورت نگرفته و تنها قرار بود برمبنای رای‌گیری غیررسمی صورت گرفته در اولین جلسه رسمی شهردار جدید تهران انتخاب شود.
رای‌گیری غیررسمی از انتخاب احتمالی رییس پژوهش‌های مجلس به عنوان شهردار جدید تهران حکایت داشت در حالی که اعضای شورای ششم با شعار تخصص‌گرایی و پرهیز از سیاسی‌کاری وارد شورا شدند و قرار بود رویکردی متفاوت از شورای پنجم را در پیش بگیرند.

روشن ماندن میکروفن ‌جنجالی

علاوه بر تمامی موانع قانونی و منطقی موجود درخصوص انتخاب زاکانی نخستین جرقه از روشن ماندن ساده یک میکروفن در صحن شورا آغاز شد.
گفت‌وگوی مهدی چمران، رییس شورا و نرجس سلیمانی در داخل صحن به راحتی پخش و ضبط شد: «من دیشب تا صبح نخوابیدم. خیلی ناراحت شدم از اینکه اسامی رفته و آن هم غلط و غلوط. آخه یعنی چی، یک عده فشار می‌آورند، اما به ‌لحاظ قانون رای مخفی است. چرا یک عده‌ای را می‌ترسانند و تهدیدشان می‌کنند؟! گفته بودند رای ندهید، همچین می‌کنیم! در حالی که رای مخفی بوده که من تذکر دادم.»چمران که سابقه فراوانی در شورا دارد، گویا مانند نرجس سلیمانی به گزینه سیاسی تحمیلی رای نداده و این فایل صوتی جنجالی حاکی از فشارهای بیرونی و حتی ارعاب و تهدید اعضا برای رای دادن به گزینه سیاسی است. نارضایتی مهدی چمران به خوبی نشان می‌دهد که معادلات برخلاف تصور او و برخی دیگر از اعضای شورا به شکل دیگری بیرون از این جمع 21 نفره رقم می‌خورد و برخی جریان‌های تندروی سیاسی برای تصاحب ساختمان بهشت دست به هر اقدامی می‌زنند.
رییس شورای شهر البته پس از پخش این فایل تلاش کرد به نوعی اظهارات بیان شده را تفسیر یا تلطیف کند اما باز هم تغییری در اصل ماجرا ایجاد نشد و اینکه با تهدید از اعضای شورا رای گرفته شده یا قرار بوده گرفته شود.

ماجرای باج‌خواهی در پارک شهر چه بود؟

فیلم جنجالی بعدی دو عضو شورای شهر را در پارک شهر نشان می‌دهد، ساعاتی پیش از آغاز جلسه رسمی و در حال مذاکره پیرامون انتخاب شهرداری که فعلا به‌دلیل حواشی پیش آمده انتخاب نشده است. اولی می‌گوید: «شهرداری 3 گزینه دارد، کی حاضر است باج بدهد؟ طرف دوم جواب می‌دهد: باج؟! نمی‌دونم و طرف اول می‌گوید: بیاد به ما باج بده!» از مذاکره و گفت‌وگوی طولانی دو عضو تازه‌وارد شورای ششم همین بخش کوتاه ضبط شده و نکته جالب توجه فعالیت جدی این دو برای پیروزی گزینه سیاسی در انتخاب شهردار جدید تهران است.  تهدید، ارعاب و حالا باج‌خواهی موضوعات ساده‌ای نیست که در آغاز فعالیت شورای ششم مطرح شود و مورد پیگیری و بررسی نهادهای مربوطه قرار نگیرد. این اتفاقات و دو فایل جنجالی تا اینجای کار زاکانی را از بهشت دور کرده، هرچند حاشیه‌های سیاسی پیش آمده و موانع قانونی هم به شکل دیگری مانع از تحقق این آرزوی بزرگ است.

 دو مانع بزرگ قانونی

رییس مرکز پژوهش‌های مجلس دارای تحصیلات تخصصی مرتبط با حوزه مدیریت شهری نیست و بر همین اساس در صورتی که به عنوان شهردار تهران انتخاب شود، این انتخاب مورد پذیرش وزارت کشور قرار نخواهد گرفت.
براساس آیین‌نامه اجرایی شرایط احراز تصدی سمت شهردار تحصیلات مرتبط ازجمله شروط لازم برای انتخاب شهردار است که وزارت کشور بر همین اساس اقدام به انتشار رشته‌های موردنظر و شناخته‌شده به عنوان تحصیلات مرتبط نموده اما علیرضا زاکانی دارای مدرک تحصیلی مرتبط برمبنای این آیین‌نامه نبوده و انتخاب او از نظر قانونی پذیرفته نیست. براساس ماده 2 این آیین‌نامه در صورتی که وزیر کشور یا استاندار شهردار معرفی شده را واجد شرایط موضوع آیین‌نامه ندانند، شرایط را به شورا منعکس خواهند کرد و اعضای شورا مکلف به انتخاب گزینه جدید خواهد بود.مانع بعدی زاکانی در مسیر بهشت نمایندگی در مجلس شورای اسلامی است. علاوه بر اعتراضات گسترده مردم قم و شورای هماهنگی اصولگرایان قم از نظر قانونی هم امکان صدور حکم شهردار یا حتی سرپرستی شهرداری برای نماینده مجلس وجود ندارد. زاکانی ابتدا باید از عضویت در مجلس استعفا بدهد، این استعفا مورد پذیرش قرار بگیرد و پس از آن برای دریافت حکم شهرداری اقدام کند و این در حالی است که شورای ششم حداکثر یک ماه برای انتخاب شهردار فرصت دارد.

مردم قم دیگر به عنوان نماینده شهرشان روی شما حساب نمی‌کنند

شورای هماهنگی اصولگرایان استان قم واکنش تامل‌برانگیزی به تلاش برخی جریان‌های سیاسی و زاکانی برای تصدی شهرداری تهران نشان داد.
در بخش‌هایی از نامه این شورا آمده است: «ای ‌کاش از قبل شورای هماهنگی اصولگرایان استان قم را که دعوت‌کننده حضرت‌عالی به قم و مهم‌ترین حامی‌تان در انتخابات مجلس بود و شاید بیشترین اقبال مردم به حضرت‌عالی به‌خاطر اطمینانی بوده که به اعضای این شورا داشته‌اند، در جریان امر قرار می‌دادید. آیا هجمه‌های مختلفی را که به این شورا به‌خاطر قمی نبودن‌تان شد، فراموش کرده‌اید؟ همین که برنامه داده‌اید به معنای آن است که آمادگی دارید پست اصلی خود را که به دست آورده و به عنوان نماینده شهر مقدس قم راهی مجلس شده‌اید، ترک کرده و یک‌سوم از حق رای مردم قم در مجلس شورای اسلامی را (احتمالا تا پایان مجلس) خالی بگذارید. این در حالی است که حضرت‌عالی را در شعار و در عمل پیرو اوامر ولی فقیه می‌دانیم. آیا این رفتار شما مخالفت صددرصد و عینی با این فرمایش صریح حضرت ایشان نیست که فرمودند: «یکی از آسیب‌ها این است که نماینده از اولی که وارد مجلس می‌شود، نقشه رسیدن به فلان پستِ مثلا اجرایی را در سر خودش بپروراند -که وزیر بشود، مدیر بشود، فلان [مسوول] بشود- نه، این وظیفه نمایندگی بسیار مهم است.» آیا اکنون در مملکت برای پست شهرداری تهران قحط‌الرجال است که حضرت‌عالی برای این کار برنامه داده‌اید؟ آیا به اهمیت جایگاهی که در آن واقف نیستید که به چنین فکری افتاده‌اید؟ مردم فهیم و هوشمند قم آن‌قدر درایت دارند که دیگر روی شما به عنوان نماینده شهرشان هم حساب نکنند، چراکه به همه ثابت کرده‌اید که پست نمایندگی شهر قم برای شما از اولویتی برخوردار نیست و یقینا باید در برابر خداوند و شهدا و تک تک آرایی که به نام‌تان در صندوق رای ریخته شد، در قیامت پاسخگو باشید.»جالب اینکه به تازگی گویا زاکانی به قم رفته تا از مخالفت‌ها بکاهد اما با جواب منفی برخی اعضای جامعه مدرسین و حتی شورای اصولگرایان قم مواجه شده است.

 آقای حداد، شهردارتان مبارک!

محمد مهاجری فعال سیاسی و رسانه‌ای در این بین معتقد است حداد عادل از ورود زاکانی به شهرداری تهران حمایت می‌کند. مهاجری در یادداشتی پیرامون انتخاب احتمالی زاکانی به عنوان شهردار تهران، حدادعادل را عامل اصلی این انتخاب دانسته و نوشت: «آقای حداد، انتخاب آقای زاکانی، کاندیدای جنابعالی به شهرداری تهران را تبریک می‌گویم. تلاش وافرتان برای مهره‌چینی در شهرداری تهران بالاخره نتیجه داد؛ سعیکم مشکور!
انصافا افرادی که مامور به ثمر رساندن این کار شده بودند، مردانه پای کار ایستادند و وظایف محوله را درمورد خالی کردن زیر پای دیگر کاندیداها و رساندن نتیجه بازی به نتیجه دلخواه شما خوش درخشیدند. ازجمله آنهایی که به قول آقای چمران متوسل به تهدید شدند. سعیهم مشکور!
و اما اجازه بدهید از این پس شما را به عنوان ولی شهردار تهران، مسوول همه کارهای او بدانم و به سبک مدرسه فرهنگ، که چقلی از دانش‌آموزان را به ولی آنها ارجاع می‌دادند، همه مسائل فرد مذکور را به ولی او (یعنی حضرت‌عالی) عرض کنم. درنهایت به نظر می‌رسد با وجود رای‌گیری غیررسمی که با فاصله اندکی می‎توانست منجر به انتخاب زاکانی به عنوان شهردار جدید تهران شود حاشیه‌های پیش‌آمده در شورا همچنین موانع قانونی و مخالفت برخی نمایندگان مجلس همچنین علما، سیاسیون و مردم شهر مقدس قم، موقعیت او برای نزدیک شدن به ساختمان بهشت تضعیف شده و حتی درصورت ازدست دادن این فرصت ممکن است در مرکز پژوهش‌های مجلس نیز با چالش جدی مواجه شود.شبحی که بالای سر شورای انقلابی در پرواز است تقریبا اردوگاه آنان را به‌هم ریخته و ممکن است که کلیت کار شورای ششم را به چالش بکشد، به همین واسطه به هیچ‌وجه نباید احتمال خالی شدن پشت زاکانی را دست‌کم گرفت. هر لحظه ممکن است که نام جدیدی برای شهرداری تهران شنیده شود.

منبع: روزنامه اعتماد 16 مرداد 1400 خورشیدی