از پرسش تا پویش
محمد داوری
ابراهیم رییسی در مراسم آغاز سال تحصیلی از دانش‌آموزان خواست به جای پرسش مهر، پویش مهر را جایگزین کنند. پس از دوم خرداد و در دولت سیدمحمد خاتمی طرحی در آموزش و پرورش به اجرا گذاشته شد که بر اساس آن هر سال با شروع سال تحصیلی رییس‌جمهور پرسش یا پرسش‌هایی را مطرح می‌کرد تا دانش‌آموزان در قالب‌های مختلف هنری و ادبی به آن پاسخ بدهند، پرسش‌هایی که بیشتر از موضوع پرسش درصدد توسعه و تعمیق پرسشگری و تقویت قدرت تفکر و توسعه تفکر نقاد بود. این طرح که بعدا دارای دستورالعمل‌های گسترده‌ای شد، همه ساله در دولت‌های مختلف حتی دولت احمدی‌نژاد هم اجرا شد و در کنار این طرح، شورای دانش‌آموزی و مجلس دانش‌آموزی از مهم‌ترین طرح‌های تربیتی برای پرداختن به تربیت شناختی و اجتماعی و سیاسی دانش‌آموزان بود که صرف‌نظر از کم و کیف اجرای آن در دولت‌های مختلف و صرف‌نظر از نقد و نظرهایی که در این زمینه وجود دارد در این نظام آموزشی ناکارآمد بهانه و ابزاری بود برای اهمیت دادن و نقش دادن به دانش‌آموزان و دعوت آنها به پرسشگری و مشارکت منتقدانه و مطالبه‌گرانه و نقش‌آفرینی‌های هویت‌بخش و امیدآفرین که عزت نفس و اعتماد به نفس آنها را می‌توانست ارتقا ببخشد. حالا ابراهیم رییسی در آغاز سومین سال تحصیلی دولتش از طرحی پرده برداشت که با جایگزینی پویش به جای پرسش با نگاهی ابزاری از دانش‌آموزان خواسته است تا بروند و پای سخنان پدران و مادران و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها بنشینند تا ببینند جمهوری اسلامی ایران و ایرانیان را از چه نقطه‌ای به چه نقطه‌ای رسانده است و دستاوردهای نزدیک به نیم قرن را به تصویر بکشند. اینکه طرح پویش مهر چگونه اجرا خواهد شد باید به انتظار نشست و سال بعد و سال‌های بعد در مورد آن ارزیابی کرد و نظر داد، اما الان می‌شود تا حدی تصور کرد که چقدر کارهای نمایشی و کم محتوا صورت خواهد گرفت تا مثل خیلی از کارها که در این دولت با سر بردن مسوولان زیر برف بدون توجه به واقعیت‌ها و متکی بر توهم صورت می‌گیرد با کلی صرف هزینه و وقت و انرژی به نمایش گذاشته شود.
اما آنچه بیش از همه نگران‌کننده است و از همان سال نخست شروع به کار دولت رییسی با معرفی وزرای بسیار ضعیف و بعد عمر کوتاه وزیر منتخب و آمدن یک فردی از همان جنس به روشنی قابل تشخیص بود که جایگاه آموزش و پرورش در این دولت کجاست و نگرش این دولت به این مقوله چگونه است که متاسفانه این جایگاه و نگرش موجب شده است تا به نسبت گذشته نظام آموزشی ناکارآمدتر و مدارس بیش از گذشته از کارکرد و جایگاه خود فاصله بگیرند و معلمان ناراضی‌تر و دانش‌آموزان و والدین ناامید‌تر از گذشته شوند و حالا هم با حذف پرسش و جایگزینی پویش، آب پاکی روی دستان دلسوزان و منتقدان نظام آموزشی ریخته و مشخص شد در این دولت امیدی برای شنیدن صدای منتقدان و دلسوزان و کارشناسان نیست.
منبع: روزنامه اعتماد 8 مهر 1402 خورشیدی
